Δόμνα Μιχαηλίδου στο CNN Greece: Η οικογένεια στην Ελλάδα είναι το πρώτο και το τελευταίο καταφύγιο

Εξήγησε πως η ελληνική οικογένεια μπήκε μπροστά και λειτούργησε ως ισχυρό αντίβαρο, όταν η κοινωνία εμφάνιζε σημάδια κατάρρευσης ή και αποσύνθεσης.

«Στήριξε παιδιά χωρίς δουλειά, φρόντισε ηλικιωμένους, αγκάλιασε την αναπηρία, σήκωσε μόνη της το βάρος της κρίσης. Δεν το έκανε γιατί ήταν εύκολο. Το έκανε γιατί δεν υπήρχε άλλος να το κάνει», τόνισε χαρακτηριστικά.

Σε αυτό το πλαίσιο, σημείωσε πως το λιγότερο που οφείλει η πολιτεία είναι να ενδυναμώσει τους αρμούς της οικογένειας και να διευκολύνει συνδυαστικά την εργασία των γονέων με τη φροντίδα των παιδιών.

«Όταν γίνεσαι μητέρα ή πατέρας βλέπεις τον κόσμο αλλιώς»

Η υπουργός που, έγινε πρόσφατα μητέρα, μίλησε ακόμα στο CNN Greece για το πώς άλλαξε η μητρότητα τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει την έννοια της οικογένειας.

«Όταν γίνεσαι μητέρα ή πατέρας βλέπεις τον κόσμο αλλιώς, με τα μάτια του γονέα. Από το παιδί μιας οικογένειας γίνεσαι γονιός μια άλλης οικογένειας που εσύ δημιούργησες, ήταν δική σου απόφαση και δική σου ευθύνη. Αυτή είναι μια σημαντική αλλαγή που την βιώνω και ως αρμόδια υπουργός για την προστασία των παιδιών και των οικογενειών τους. Η πολιτική πλέον προσωποποιείται χωρίς βέβαια να γίνεται προσωπική», ανέφερε η Δόμνα Μιχαηλίδου.

Αν στηρίξεις τον γονέα, στηρίζεις το παιδί και μαζί το μέλλον της χώρας

Σχολιάζοντας τα ανησυχητικά δημογραφικά στοιχεία για την Ελλάδα, έστειλε το μήνυμα στους νέους που δεν κάνουν το βήμα να γίνουν γονείς επειδή φοβούνται ότι δεν θα τα καταφέρουν, πως δεν είναι μόνοι. Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στα προγράμματα «Σπίτι μου ΙΙ», κοινωνική αντιπαροχή και Ψηφιακή Πλατφόρμα Στέγασης, λέγοντας ότι στόχος είναι να δοθούν ρεαλιστικές λύσεις, ειδικά στους νέους.

Ειδικά για τους πολυτέκνους, τους τρίτεκνους και τις μονογονεϊκές οικογένειες, τόνισε ότι η πολιτεία προχωρά σε ουσιαστικές παροχές, με φορολογικές ελαφρύνσεις και καλύτερη πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες.

«Η στήριξη δεν εξαντλείται στο επίδομα. Σημαίνει χρόνος, να μπορείς να έχεις άδεια, παιδικούς σταθμούς, υποστήριξη στο σχολείο, πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Σημαίνει ενημέρωση, να ξέρεις πού να απευθυνθείς όταν χρειάζεσαι βοήθεια. Σημαίνει κοινότητα, να μη νιώθεις μόνος. Η πολιτεία μπορεί και πρέπει να σταθεί δίπλα στους γονείς σε όλα αυτά. Ως σύμμαχος. Γιατί, στο τέλος, αν στηρίξεις τον γονέα, στηρίζεις το παιδί. Και μαζί, το μέλλον της χώρας», κατέληξε η κ. Δόμνα Μιχαηλίδου.

«Η βία δεν ξεκινά στα σχολεία, αλλά από σπίτι»

Με αιχμή τις πρόσφατες κυβερνητικές ανακοινώσεις για την πρόληψη της βίας των ανηλίκων, η κ. Μιχαηλίδου ανέφερε πως η βία δεν ξεκινά στα σχολεία αλλά από το σπίτι. Έδωσε έμφαση στον τρόπο που τα παιδιά μεγαλώνουν, αν μαθαίνουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, να σέβονται τον άλλο και όταν χρειάζονται στήριξη να ζητούν βοήθεια.

«Αν θες να περιορίσεις τη βία, πρέπει να επενδύσεις στην πρόληψη. Στην ψυχική υγεία, στην εκπαίδευση γονέων, στον καθημερινό διάλογο μέσα στο σπίτι. Ο διπλασιασμός των κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων στα σχολεία που αποφασίσαμε το 2024 είχε αυτή την στόχευση: Να στηρίξουμε όχι μόνο τους εκπαιδευτικούς αλλά και τους γονείς στην πρόληψη και αντιμετώπιση περιστατικών βίας που εκδηλώνονται εντός ή εκτός σχολείου. Και φυσικά τα ίδια τα παιδιά», τόνισε.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη της υπουργού Δόμνας Μιχαηλίδου

Για τον σπουδαίο ρόλο που παίζει η οικογένεια στη στήριξη ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας έχουν γραφτεί πολλά, αλλά δεν είναι κλισέ. Οι γονείς ακόμα βοηθούν τα ενήλικα παιδιά τους, ενώ φροντίζουν άτομα με αναπηρία και τους ηλικιωμένους. Πού θεωρείτε ότι οφείλετε ο ισχυρός αυτός δεσμός;

Έτσι είναι! Έχω ζήσει εκτός Ελλάδας 12 χρόνια και έχω δουλέψει σε πολλές χώρες, αλλά πουθενά δεν είδα τόσο ισχυρούς, ζωντανούς οικογενειακούς δεσμούς όσο εδώ. Στην Ελλάδα, η οικογένεια δεν είναι απλώς μια κοινωνική μονάδα. Είναι το πρώτο και τελευταίο καταφύγιο. Είναι η κοινότητα πριν την κοινωνία. Όταν η κοινωνία εμφάνιζε σημάδια κατάρρευσης ή και αποσύνθεσης, η ελληνική οικογένεια μπήκε μπροστά, λειτούργησε ως ισχυρό αντίβαρο. Στήριξε παιδιά χωρίς δουλειά, φρόντισε ηλικιωμένους, αγκάλιασε την αναπηρία, σήκωσε μόνη της το βάρος της κρίσης. Δεν το έκανε γιατί ήταν εύκολο. Το έκανε γιατί δεν υπήρχε άλλος να το κάνει. Αυτή η σιωπηλή, καθημερινή αλληλεγγύη που χαρακτηρίζει την ελληνική οικογένεια, σε κρίσιμες περιόδους γίνεται η κόλλα που κρατά ενωμένη την κοινωνία όταν όλα γύρω είναι δύσκολα. Και το λιγότερο που οφείλουμε ως Πολιτεία είναι να ενδυναμώσουμε τους αρμούς της και να διευκολύνουμε συνδυαστικά την εργασία των γονέων με την φροντίδα των παιδιών χτίζοντας νέες υποδομές και προσφέροντας διευρυμένες υπηρεσίες.

Έχει αλλάξει ο τρόπος που αντιμετωπίζετε την έννοια της οικογένειας το γεγονός ότι πρόσφατα γίνατε μητέρα;

Αναμφίβολα. Όταν γίνεσαι μητέρα ή πατέρας βλέπεις τον κόσμο αλλιώς, με τα μάτια του γονέα. Από το παιδί μιας οικογένειας γίνεσαι γονιός μια άλλης οικογένειας που εσύ δημιούργησες, ήταν δική σου απόφαση και δική σου ευθύνη. Αυτή είναι μια σημαντική αλλαγή που την βιώνω και ως αρμόδια υπουργός για την προστασία των παιδιών και των οικογενειών τους. Η πολιτική πλέον προσωποποιείται χωρίς βέβαια να γίνεται προσωπική. Το καλό του δικού μου παιδιού δεν διαφέρει από το καλό κάθε άλλου παιδιού και άρα ξέρω τι να κάνω και πώς να το κάνω. Βέβαια δεν είναι τόσο απλό, όμως αυτή είναι μια σημαντική παράμετρος της αλλαγής που σηματοδοτεί η γέννηση του παιδιού σου.

Σας άκουσα στην πρόσφατη διυπουργική να μιλάτε για το ρόλο τις οικογένειας στην πρόληψη της βίας των ανηλίκων. Τι πρέπει να γίνει κατά την άποψή σας για να αντιστρέψουμε την κατάσταση;

Η βία δεν ξεκινά στα σχολεία. Ξεκινά από το σπίτι. Ξεκινά από τον τρόπο που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας, από το πώς τους μαθαίνουμε να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, να σέβονται τον άλλον, να ζητούν βοήθεια όταν χρειάζονται στήριξη. Αν θες να περιορίσεις τη βία, πρέπει να επενδύσεις στην πρόληψη. Στην ψυχική υγεία, στην εκπαίδευση γονέων, στον καθημερινό διάλογο μέσα στο σπίτι. Ο διπλασιασμός των κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων στα σχολεία που αποφασίσαμε το 2024 είχε αυτή την στόχευση: Να στηρίξουμε όχι μόνο τους εκπαιδευτικούς αλλά και τους γονείς στην πρόληψη και αντιμετώπιση περιστατικών βίας που εκδηλώνονται εντός ή εκτός σχολείου. Και φυσικά τα ίδια τα παιδιά.
Η πολιτεία οφείλει να δώσει εργαλεία στους γονείς και να θωρακίσει τα σχολεία απέναντι στην βία.

Τι πρέπει να γίνει για να ενθαρρυνθούν οι νέοι να κάνουν παιδιά; Οι γεννήσεις βαίνουν μειούμενες και δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός στο δημογραφικό για να προβληματιστεί από το γεγονός ότι η χώρα μας γερνάει…

Πρέπει να πούμε την αλήθεια. Σήμερα, οι νέοι δεν αποφεύγουν να κάνουν παιδιά επειδή δεν θέλουν να γίνουν γονείς. Τα αποφεύγουν επειδή φοβούνται ότι δεν θα τα καταφέρουν. Εμείς λέμε, δεν είστε μόνοι. Το κράτος πρέπει να σταθεί δίπλα τους όχι με μεγάλα λόγια, αλλά με πράξεις, με πολιτικές που φέρνουν αποτέλεσμα. Με το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ», την κοινωνική αντιπαροχή και την Ψηφιακή Πλατφόρμα Στέγασης, προσπαθούμε να δώσουμε ρεαλιστικές λύσεις, ειδικά στους νέους. Επίσης θέλω να τονίσω ότι νεότητα και γονεϊκότητα, δεν είναι διαζευκτική αλλά συνδυαστική σχέση.

Πολύτεκνοι, τρίτεκνοι και βέβαια μονογονεϊκές οικογένειες… Ετοιμάζονται κάποιες παρεμβάσεις για τη διευκόλυνση αυτών των οικογενειών;

Πολύτεκνες, τρίτεκνες, μονογονεϊκές οικογένειες. Δεν είναι αριθμοί. Είναι άνθρωποι που σηκώνουν βάρη που πολλοί δεν βλέπουν. Που κρατούν όρθια την οικογένεια, συχνά με λιγότερα μέσα και περισσότερες ευθύνες. Η απάντηση είναι μία: ναι, τους στηρίζουμε. Και πρέπει να τους στηρίζουμε.
Αν θέλουμε μια κοινωνία δίκαιη, που δεν αφήνει κανέναν πίσω, τότε πρέπει να στεκόμαστε δίπλα τους. Δεν τους αντιμετωπίζουμε ως εξαιρέσεις. Τους αναγνωρίζουμε ως αυτό που είναι. Γι’ αυτό και προχωράμε σε ουσιαστικές παροχές που ανταποκρίνονται στις πραγματικές τους ανάγκες. Σε φορολογικές ελαφρύνσεις που προσφέρουν πραγματική ανάσα. Σε καλύτερη πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες που στηρίζουν, όχι που ταλαιπωρούν. Δεν τους ζητάμε να κάνουν περισσότερα. Τους δίνουμε περισσότερα γιατί αυτό είναι το σωστό. Αυτό είναι το δίκαιο. Και αυτό αξίζουν.

Εκτός από την αμιγώς οικονομική βοήθεια (επίδομα παιδιού, παροχές κατά τη γέννηση), τι είδους συνδρομή μπορεί να προσφέρει η πολιτεία στους γονείς για να τους στηρίξει έως ότου το παιδί τους ενηλικιωθεί;

Η στήριξη δεν εξαντλείται στο επίδομα. Σημαίνει χρόνος, να μπορείς να έχεις άδεια, παιδικούς σταθμούς, υποστήριξη στο σχολείο, πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Σημαίνει ενημέρωση, να ξέρεις πού να απευθυνθείς όταν χρειάζεσαι βοήθεια. Σημαίνει κοινότητα, να μη νιώθεις μόνος. Η πολιτεία μπορεί και πρέπει να σταθεί δίπλα στους γονείς σε όλα αυτά. Ως σύμμαχος. Γιατί, στο τέλος, αν στηρίξεις τον γονέα, στηρίζεις το παιδί. Και μαζί, το μέλλον της χώρας.