Η δύσκολη εξίσωση οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας -Τουρκίας και η απειλή στην ηλεκτρική διασύνδεση με Κύπρο
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έδωσαν την εντολή στους Υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, να διερευνήσουν το κατά πόσον υπάρχουν πρόσφορες συνθήκες για να εκκινήσουν οι συζητήσεις σχετικά με την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Σχεδόν επτά μήνες μετά δεν υπάρχει ένα κοινό πλαίσιο σε σχέση με το συγκεκριμένο ζήτημα καθώς και οι δύο πλευρές εμμένουν στις κόκκινες γραμμές τους.
Μπορεί στις συναντήσεις των Υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας – Τουρκίας να επιβεβαιώνεται το καλό κλίμα, ωστόσο η εμβάθυνση του διαλόγου σε σχέση με τη μία και μόνη διαφορά, δηλαδή την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και υφαλοκρηπίδας φαντάζει προσώρας μακρινό σενάριο.
Οι δύο πλευρές κατανοούν τις διαφορές, ενώ παράλληλα έχουν εκδηλώσει την επιθυμία να διατηρηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας.
Οι τουρκικές αιτιάσεις
Η Άγκυρα αμφισβητεί με κάθε ευκαιρία τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας ενώ εμμένει στο δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας». Ο τουρκικός αναθεωρητισμός με προμετωπίδα την αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάννης έχει τεθεί στο επίκεντρο των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Η Άγκυρα εγείρει μόνιμα τις τουρκικές αιτιάσεις θέτοντας θέμα περί αποστρατικοποίησης των νησιών και Γκρίζων ζωνών, τα οποία μπαίνουν ως εμπόδιο στην εν λόγω συζήτηση. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και οι έμπιστοί του ρίχνουν στο τραπέζι μία ολιστική προσέγγιση, μία λύση – πακέτο που η Ελλάδα έχει πολλάκις ξεκαθαρίσει ότι δεν είναι διατεθειμένη να συζητήσει.
Οι πάγιες θέσεις της Αθήνας
Η Αθήνα εκτιμά ότι η οριστική λύση του ζητήματος της οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας θα είναι καθοριστική για την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών σε όλα τα επίπεδα όπως και την αποτροπή πιθανών εντάσεων.
Το συγκεκριμένο θέμα δεν έχει λυθεί για περισσότερα από 40 χρόνια, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν οι δύο χώρες να συνεργάζονται σε projects κοινού ενδιαφέροντος, τονίζει η ελληνική πλευρά. Ο στόχος είναι οι διαφωνίες να μην οδηγούν σε αχρείαστες εντάσεις.
Το Ανώτατο Συμβούλιο, το οποίο ουσιαστικά εμπεριέχει και τη συνάντηση μεταξύ των δύο ηγετών, θα γίνει σε επόμενο χρόνο. Ωστόσο δεν έχει ακόμη καθορισθεί η ακριβής ημερομηνία.
Οι τουρκικές απειλές για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου
Η Αθήνα αναζητεί τον κατάλληλο χρόνο για την επανέναρξη της διεξαγωγής των ερευνών που αφορούν την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου με την Άγκυρα δια του τουρκικού υπουργείου Άμυνας να διαμηνύει πως κάθε έργο στην περιοχή, χωρίς τη δική της συναίνεση, αποτελεί απειλή, βασιζόμενη πάντα στις παράνομες διεκδικήσεις της για ΑΟΖ στην ανατολική Μεσόγειο.
Ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Άμυνας, αρχιπλοίαρχος Ζεκί Ακτούρκ, κατά την εβδομαδιαία ενημέρωση ανέφερε πώς «η Τουρκία έχει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο.
Δεν είναι δυνατή η επίμονη επιδίωξη έργων στην Ανατολική Μεσόγειο που σχεδιάζουν η Ελλάδα, η ΕΚΔΝΚ (Κυπριακή Δημοκρατία) και τρίτα μέρη, στο πλαίσιο μαξιμαλιστικών αξιώσεων, χωρίς να ληφθεί υπόψη η παρουσία της Τουρκίας και της ΤΔΒΚ στην περιοχή, και που είναι σχεδιασμένα να περάσουν από τις περιοχές της θαλάσσιας δικαιοδοσίας μας χωρίς τη συγκατάθεση της χώρας μας, που δεν είναι εφικτά, δεν έχουν επαρκείς πόρους και είναι καθαρά προκλητικά».
Σε έντονο τόνο επανέλαβε πώς: «Δεν υπάρχει καμία αλλαγή στη στάση μας απέναντι σε τέτοιες συμπεριφορές που δεν σέβονται τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας. Θα συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι κάναμε πριν. Δεν έχει νόημα να επιμένουν σε αυτό το θέμα».
Στον αντίποδα , η ελληνική κυβέρνηση διαμηνύει ότι καταβάλλει κάθε προσπάθεια, ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα στην ηλεκτρική διασύνδεση, καθώς ότι το έργο συνάδει με το διεθνές δίκαιο.
Όπως έχει τονίσει επανειλημμένως ο Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου είναι ένα project κοινού ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης με μεγάλη ενεργειακή αξία και πολυδιάστατο όφελος.
Παράλληλα, καλεί την Άγκυρα να δείξει τον αντίστοιχο σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, το οποίο δεν επιδέχεται πολλαπλών ερμηνειών.
