Γιατί οι δασμοί του Τραμπ θα βλάψουν τις ΗΠΑ περισσότερο από την Ε.Ε. – Όλα τα σενάρια

Η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ την Τετάρτη (2/4) να επιβάλει γενικούς δασμούς 20% στα αγαθά της ΕΕ –καθώς και μια ελάχιστη εισφορά 10% σε όλες τις άλλες εισαγωγές– θα μειώσει το ΑΕΠ της Ευρωζώνης φέτος κατά πολύ λιγότερο από ό,τι θα είναι η παραγωγή των ΗΠΑ, σύμφωνα με διάφορες μελέτες που δημοσιεύθηκαν την Πέμπτη όπως αναφέρει το euractiv.com.

Επιπλέον, οι προστατευτικές πολιτικές του Τραμπ και η γενική αστάθεια θα μπορούσαν να προκαλέσουν ριζικές αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία που μπορεί να μεταμορφώσουν τη φύση της σχέσης Ε.Ε – ΗΠΑ, να επιταχύνουν την πόλωση και να τερματίσουν την ηγεμονία του δολαρίου ΗΠΑ, όπως αναφέρουν οι αναλυτές.

Η ανακοίνωση αντιπροσωπεύει μια «μαζική αλλαγή καθεστώτος» που δυνητικά «σημαίνει το τέλος του αμερικανικού αιώνα», δήλωσε ο Σόνι Καπούρ, καθηγητής γεωοικονομίας στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο.

«Οποιαδήποτε λογική, ημισυνετή εταιρεία, άτομο, χώρα ή μπλοκ θα πρέπει να σκέφτεται να αντισταθμίσει τα στοιχήματά της και να διαφοροποιήσει τους δεσμούς της σε ό,τι αφορά την οικονομία και την ασφάλεια» μακριά από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τόνισε.

Ήδη η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι η Ε.Ε. θα επιδιώξει να «χτίσει γέφυρες» με άλλα έθνη που «νοιάζονται για δίκαιο και βασισμένο σε κανόνες εμπόριο».

Οι δηλώσεις έγιναν καθώς η Deutsche Bank – ο μακροχρόνιος δανειστής του Τραμπ – μείωσε την Πέμπτη (3/4) την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη της ευρωζώνης φέτος από 0,8% σε 0,25-0,50%, ενώ μείωσε την αναμενόμενη ανάπτυξη στις ΗΠΑ από 2,2% σε 1%.

Το Conference Board, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα τις ΗΠΑ, υπολόγισε ομοίως ότι οι πολιτικές του Τραμπ θα μπορούσαν να μειώσουν το ΑΕΠ της ΕΕ κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες φέτος.

Απηχώντας αυτές τις εκτιμήσεις, ο Καπούρ είπε ότι οι νέοι δασμοί πιθανότατα θα είναι «κακοί αλλά όχι απειλητικοί» για την ευρωπαϊκή οικονομία. Οι δασμοί αυξάνουν τον κίνδυνο ύφεσης στην ευρωζώνη κυρίως επειδή ήδη υποφέρει από μια σειρά προκλήσεων, όπως οι υψηλές τιμές ενέργειας, η ασθενής ζήτηση και ο έντονος ανταγωνισμός από τους Κινέζους εξαγωγείς, είπε.

«Είναι καλά νέα για την παγκόσμια οικονομία, για την οικονομία της ευρωζώνης, για την Ινδία ή την Κίνα ή για οποιονδήποτε άλλο; Απολύτως όχι. Κινδυνεύει να ωθήσει τον κόσμο στην επόμενη Μεγάλη Ύφεση; Σχεδόν σίγουρα όχι. Αυξάνει τον κίνδυνο ύφεσης στην ευρωζώνη; Ναι, αλλά αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι η Ευρώπη δεν ήταν σε καλή κατάσταση».

Επιπτώσεις στις σχέσεις ΗΠΑ και Κίνας

Οι πολιτικές του Τραμπ θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν σε μια θεμελιώδη αλλαγή στη φύση της σχέσης Ε.Ε. – ΗΠΑ. Από τότε που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, ο Τραμπ έχει επανειλημμένα καταδικάσει το «απολύτως βάναυσο» εμπορικό πλεόνασμα της Ε.Ε. σε αγαθά με τις ΗΠΑ, αμφισβήτησε τη δέσμευση της Ουάσιγκτον στην ευρωπαϊκή ασφάλεια και απείλησε να προσαρτήσει τη Γροιλανδία, το πλούσιο σε ορυκτά νησί της Αρκτικής που ελέγχεται από τη Δανία.

«Προχωράμε σε έναν κόσμο όπου η διατλαντική συμμαχία στο μέλλον δεν θα είναι η ίδια με τη συμμαχία που ήρθε πριν από την κυβέρνηση Τραμπ», δήλωσε ο Μουτζτάμπα Ραχμάν, διευθύνων σύμβουλος για την Ευρώπη στον Όμιλο Eurasia.

Ο Ραχμάν πρόσθεσε ότι ο Τραμπ έχει ήδη προκαλέσει σημαντική «ζημία» στους δεσμούς Ε.Ε. – ΗΠΑ σε επίπεδο ασφάλειας, εμπορίου και πολιτικής. «Βασικά, οι δύο πλευρές κινούνται προς μια νέα ισορροπία», είπε.

Ωστόσο, ο αντίκτυπος των δασμών στους δεσμούς Ε.Ε. – Κίνας είναι πολύ λιγότερο σαφής. Ορισμένοι αναλυτές συμφώνησαν με την προειδοποίηση της Φον ντερ Λάιεν την Πέμπτη ότι οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ θα μπορούσαν να οδηγήσουν αγαθά από την Κίνα αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ στην αγορά της Ε.Ε..

Το παγκόσμιο εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας έφτασε το ρεκόρ του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων πέρυσι, οδηγούμενο σε μεγάλο βαθμό από τη μαζική κρατική επιδότηση κατασκευαστών πράσινων τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων ηλιακών συλλεκτών, ηλεκτρικών οχημάτων, μπαταριών και ανεμογεννητριών.

Πιθανή στροφή της Κίνας στην Ευρώπη

Το εμπορικό έλλειμμα της Ε.Ε. σε αγαθά με το Πεκίνο αυξήθηκε επίσης από 291 δισεκατομμύρια ευρώ σε 304,5 δισεκατομμύρια ευρώ από το 2023 έως το 2024. «Ανησυχώ πολύ για το τεράστιο εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας σε μεταποιημένα προϊόντα που αναπηδά τώρα από τις ΗΠΑ και επαναδρομολογείται στη μεγάλη εναπομένουσα αγορά που είναι ανοιχτή, που είναι η Ευρώπη», δήλωσε ο Σαντέρ Τορντουάρ, επικεφαλής οικονομολόγος στο Κέντρο Ευρωπαϊκής Μεταρρύθμισης.

Ωστόσο, ο Τορντουάρ σημείωσε ότι το μελλοντικό κινεζικό ντάμπινγκ – σε συνδυασμό με μια πιθανή «μαζική» υποτίμηση του γιουάν και την αδύναμη ευρωπαϊκή ζήτηση – υποδηλώνουν ότι «οι αποπληθωριστικές πιέσεις θα αντισταθμίσουν τις πληθωριστικές πιέσεις» στο μέλλον.

Την ανάλυσή του ενστερνίζεται και ο Κάρστεν Μπρζέσκι, επικεφαλής μακροοικονομικής στην ING Research, ο οποίος σημείωσε ότι η Κίνα και άλλες χώρες θα μπορούσαν να επιδιώξουν να μειώσουν τις τιμές για να ενισχύσουν τις εξαγωγές στην Ευρώπη. «Όσο αντιφατικό κι αν ακούγεται, μακροπρόθεσμα, ένας πλήρης εμπορικός πόλεμος είναι πιθανό να είναι αποπληθωριστικός για την Ευρώπη», είπε

Επιβεβαιώνοντας αυτή την εκτίμηση, η Deutsche Bank δεν προέβλεψε καμία αλλαγή στις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό 2,2% και 1,9% για την ευρωζώνη το 2025 και το 2026. Ωστόσο, αναθεώρησε προς τα πάνω την πρόβλεψή της για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ φέτος από 2,7% σε 4%.

Αποδολαριοποίηση;

Επίσης οι ανησυχίες των επενδυτών για τις πολιτικές του Τραμπ και τη γενική απρόβλεπτη κατάσταση θα μπορούσαν να αναγκάσουν το δολάριο να χάσει την ιδιότητά του ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος, κάτι που επέτρεψε στις ΗΠΑ να δανείζονται με εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου σύμφωνα με τους αναλυτές.

«Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που συμβάλλουν στην κυριαρχία του δολαρίου στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένου του κράτους δικαίου και της προβλεψιμότητας των κανονιστικών ρυθμίσεων», είπε ο Ραχμάν.

«Στο βαθμό που αυτά τα πράγματα διαβρώνονται ενεργά από τη διοίκηση, αυτό, φυσικά, δημιουργεί κινδύνους για τη μακροπρόθεσμη ηγεμονία του δολαρίου».

Ο Τορντουάρ συμφώνησε ότι «μπορεί να υπάρξει πίεση» στο δολάριο στο μέλλον, αλλά τόνισε ότι οι ΗΠΑ είναι απίθανο να χάσουν το «υπερβολικό προνόμιο» τους να ελέγχουν το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα στο εγγύς μέλλον.

«Είναι ένα πραγματικό σενάριο», είπε. «Δεν νομίζω ότι θα συμβεί από τη μια μέρα στην άλλη», κατέληξε.