Η σημασία διασφάλισης της βιωσιμότητας των αλυσίδων εφοδιασμού φαρμάκων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η αντιμετώπιση των ελλείψεων φαρμάκων, καθώς και η μείωση των εξαρτήσεων από τρίτες χώρες κυριάρχησαν στη διάρκεια του πρόσφατου Άτυπου Συμβουλίου των υπουργών Υγείας στη Βαρσοβία.
Η Ελλάδα ήταν ανάμεσα στις χώρες που ανέδειξαν την ανάγκη λήψης μέτρων σε ενωσιακό επίπεδο, με στόχο τη βελτίωση της διαθεσιμότητας, του εφοδιασμού και της παραγωγής κρίσιμων φαρμάκων εντός της ΕΕ.
Εάν μας δίδαξε κάτι η σοβαρή υγειονομική κρίση, αυτό είναι η ανάγκη η Ευρώπη να αποκτήσει αυτάρκεια και επάρκεια πρώτων υλών με στόχο τη χαμηλή εξάρτησή τους από τρίτες χώρες, την απρόσκοπτη κίνηση της εφοδιαστικής αλυσίδας, τον έλεγχο των ελλείψεων των φαρμάκων και, φυσικά, την πρόσβαση όλων των ασθενών- κυρίως των πιο ευάλωτων- στις αναγκαίες και κρίσιμες θεραπείες τους.
Και όπως είναι λογικό, η αυτάρκεια και επάρκεια των πρώτων υλών -και κατ’ επέκταση των φαρμάκων- είναι συνυφασμένη με τη φαρμακευτική ασφάλεια και την ασφάλεια της δημόσιας υγείας. Διότι είναι πολύ πιθανό την πανδημία του COVID-19 να ακολουθήσουν και άλλες υγειονομικές προκλήσεις.
Ο νέος κανονισμός Critical Medicines Act
Να θυμίσουμε ότι, στις 11 Μαρτίου 2025, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τον νέο κανονισμό Critical Medicines Act για τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας κρίσιμων φαρμάκων στην ΕΕ. Η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) χαιρέτησε από την πρώτη στιγμή τη νέα αυτή ευρωπαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία που στοχεύει στην ενίσχυση της παραγωγής και διαθεσιμότητας κρίσιμων φαρμάκων και ανοίγει νέες προοπτικές για την ελληνική φαρμακοβιομηχανία.
Το νέο πλαίσιο αναγνωρίζει τη στρατηγική σημασία της διατήρησης και ενίσχυσης της ευρωπαϊκής παραγωγικής βάσης φαρμακευτικών προϊόντων, μειώνοντας την εξάρτηση από τρίτες χώρες. To Critical Medicines Act μπορεί να συντελέσει στη δημιουργία μιας βιομηχανικής εργαλειοθήκης για την αντιμετώπιση των ελλείψεων φαρμάκων και την υγειονομική ετοιμότητα της Ε.Ε. απέναντι σε παγκόσμιες προκλήσεις όπως οι πανδημίες και οι γεωπολιτικές εντάσεις.
Σχολιάζει σχετικά για το ζήτημα αυτό ο πρόεδρος της φαρμακοβιομηχανίας DEMO, κ. Δημήτρης Δέμος: «Οι προτάσεις της νέας νομοθεσίας για τις δημόσιες προμήθειες φαρμάκων αφορούν στη χρήση κριτηρίων που διαμορφώνουν την πλέον οικονομικά συμφέρουσα προσφορά – MEAT (Most Economically Advantageous Tender) και σε μοντέλα διαγωνισμών με πολλαπλούς προμηθευτές, ώστε να διασφαλίζεται ο ομαλός εφοδιασμός στα νοσοκομεία σε πλαίσιο βιωσιμότητας για τους προμηθευτές. Οι κατευθύνσεις αυτές προσφέρουν ίσες ευκαιρίες πρόσβασης και διασφαλίζουν ποιοτικά φάρμακα για τους ασθενείς. Σημειώνεται ότι, ειδικά σε ότι αφορά στο μοντέλο των πολλαπλών προμηθευτών, η χώρα μας πρωτοπορεί εφαρμόζοντας ήδη το μοντέλο 50/30/20 για τρεις προμηθευτές, μέτρο που χαρακτηρίζεται ως Καλή Πρακτική σε επίπεδο ΕΕ για αυτό και δεν υπήρχαν ελλείψεις στα ελληνικά νοσοκομεία».
Η φαρμακοβιομηχανία DEMO είναι προσηλωμένη εδώ και χρόνια στην παραγωγή βασικών αλλά και κρίσιμων φαρμάκων, επενδύοντας συστηματικά και με στόχο όχι να καλύψει τους ασθενείς όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη. Μάλιστα, όπως αναφέρει συχνά ο πρόεδρος της εταιρείας: «Το σύνολο των επενδύσεων που πραγματοποιεί ο κλάδος σε όλη την Ελλάδα οδηγεί στο να αποκτήσουμε σύντομα επάρκεια με τοπική παραγωγή στο 75% του συνόλου των φαρμάκων χημικής προέλευσης που διανέμονται στην Ελλάδα».
Και συνεχίζει επισημαίνοντας πως «Ως χώρα είμαστε μόνο το 2% του ευρωπαϊκού πληθυσμού, αλλά κατέχουμε σήμερα το 10% των μονάδων παραγωγής γενόσημων της Ευρώπης. Το όραμά μας είναι να γίνουμε η Φαρμακοβιομηχανία της Ευρώπης και να πρωταγωνιστήσουμε στον ευρωπαϊκό χώρο μέσα από την παραγωγή βασικών και κρίσιμων φαρμάκων, ώστε αφενός να μπορούμε να καλύπτουμε τις υγειονομικές ανάγκες μεγάλου τμήματος του ευρωπαϊκού πληθυσμού, αφετέρου να είμαστε προετοιμασμένοι για μελλοντικές κρίσεις δημόσιας υγείας. Θέλουμε, επομένως, να διασφαλίσουμε ότι μπορούμε να διαδραματίσουμε αυτόν τον κρίσιμο ρόλο για τους ασθενείς στην Ευρώπη».
Επενδύσεις της DEMO στην Τρίπολη
Ένας λόγος που τα τελευταία χρόνια υλοποιούνται μία σειρά από σημαντικές επενδύσεις στην Τρίπολη– οι εκπρόσωποι του κλάδου μιλούν για τη δημιουργία ενός από τα 5 ερευνητικά και επενδυτικά hub της ΕΕ- είναι ακριβώς αυτός: Ο κλάδος της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας να μπορέσει να δημιουργήσει συνθήκες για σταδιακή απεξάρτηση πρώτων υλών από τρίτες χώρες και να υπάρξει επάρκεια και αυτάρκεια πρώτων σε κρίσιμα φάρμακα.
Τονίζει συγκεκριμένα ο κ. Δέμος: «Οι επενδύσεις που γίνονται στην Τρίπολη έχουν στόχο την παραγωγή πρώτων υλών και τελικών φαρμάκων σε δύο βασικές κατηγορίες, στα πενικιλλινούχα αντιβιοτικά και στα ογκολογικά φάρμακα χημικής προέλευσης. Είναι δε τέτοιου μεγέθους, που για τα συγκεκριμένα φάρμακα θα μπορούμε να καλύψουμε το 30% των ευρωπαϊκών αναγκών. Επομένως, για τα συγκεκριμένα φάρμακα, μιλάμε για κάλυψη της ελληνικής αγοράς στο 100%. Το σύνολο των επενδύσεων που κάνει ο κλάδος σε όλη την Ελλάδα οδηγεί στο να αποκτήσουμε σύντομα επάρκεια με τοπική παραγωγή στο 75% του συνόλου των φαρμάκων χημικής προέλευσης που διανέμονται στην Ελλάδα».
Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς, σε περιόδους διαρκών και απρόβλεπτων προκλήσεων, η αυτάρκεια και επάρκεια πρώτων υλών οδηγεί σε φαρμακευτική και υγειονομική ασφάλεια.
