Η «εκτόξευση» της αποτίμησης της Nvidia σε επίπεδα άνω των 5 τρισ. δολαρίων έφερε στο προσκήνιο τη συζήτηση περί μίας νέας, χρηματιστηριακής «φούσκας» αναφορικά με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο της τεχνητής νοημοσύνης.
Με ουκ ολίγους αναλυτές αλλά και απλούς πολίτες να θυμούνται την περίοδο μίας άλλης «φούσκας», αυτής των .com εταιρειών. Και το ερώτημα που προκύπτει είναι, φυσικά, αν όντως υπάρχει τελικά μία ΑΙ, χρηματιστηριακή «φούσκα».
Καταρχάς, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η αποτίμηση της Nvidia έχει πέσει πλέον σε επίπεδο κάτω των 5 τρισ. δολαρίων χωρίς, βέβαια, αυτό να σημαίνει ότι δεν παραμένει εξαιρετικά υψηλή.
Ένα δεύτερο σημείο που έχει ενδιαφέρον, είναι ότι η Nvidia δεν είναι η μόνη εταιρεία στο «κλάμπ» των επιχειρήσεων με αποτίμηση που κινείται κοντά στα επίπεδα των 4 τρισ. δολαρίων. Εκεί είναι τόσο η Apple όσο και η Microsoft. Με την πρώτη εκ των δύο, μάλιστα, να μη θεωρείται ως ένας εκ των ηγετών της εποχής του AI σε σημείο που να έχει προσφύγει στη βοήθεια της Google προκειμένου να παραμείνει ανταγωνιστική όσον αφορά στις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης.
Όπερ σημαίνει ότι η άνοδος της Apple δεν σχετίζεται τόσο με την «εκτόξευση» του ενδιαφέροντος για το ΑΙ όσο με το πως οι ψηφιακές συσκευές και εφαρμογές χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο από πολίτες και επιχειρήσεις στην καθημερινότητά τους.
Επίσης, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι την εποχή της «φούσκας» των .com είδαμε ουκ ολίγες επενδυτικές υπερβολές, αλλά ορισμένες εκ των εταιρειών που έγινε πολύς λόγος τότε, έχουν φθάσει πλέον να είναι μεταξύ των κορυφαίων τεχνολογικών κολοσσών.
Η Google και η Amazon είναι τα δύο πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα, ενώ υπήρξαν πολλές ακόμη εταιρείες που δημιουργήθηκαν τότε, έγιναν σε αυτές τεράστιες επενδύσεις για να εξαγοραστούν αργότερα και οι επενδυτές να αποκομίσουν σημαντικά κέρδη. Όπως υπάρχουν και περιπτώσεις εταιρειών, όπως η America OnLine (AOL) και η Yahoo!, οι διοικήσεις των οποίων έκαναν τρομερά λάθη και η πτώση τους ήταν απίστευτα γρήγορη.
Το επενδυτικό ενδιαφέρον για το ΑΙ
Ένας λόγος που το ΑΙ χαρακτηρίζεται ως «φούσκα» είναι πολύ απλά γιατί ένα startup το μόνο που χρειάζεται είναι να αναφέρει ότι αναπτύσσει μία εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης για να λάβει χρηματοδότηση. Αυτή η άποψη εμπεριέχει -προφανώς- μία δόση υπερβολής αλλά η πραγματικότητα είναι πως οι επενδυτές αναζητούν σχεδόν αποκλειστικά εταιρείες που κάνουν κάτι στο ΑΙ.
Το πρόβλημα -όπως και στα τέλη της δεκαετίας του ’90 με το Internet- είναι πως πολλοί επενδυτές δεν κατανοούν απολύτως τις τεχνολογίες που καλούνται να επενδύσουν και επιπλέον δεν μπορούν να γνωρίζουν το μέλλον. Την εποχή της «φούσκας» του .com, άπαντες καταλάβαιναν τη σημασία των μηχανών αναζήτησης αλλά δύσκολα περίμεναν ότι η Google θα εξελισσόταν στο κορυφαίο διαφημιστικό μέσο. Το 2000 η έννοια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ουσιαστικά δεν υπήρχε και ο Mark Zuckerberg δεν είχε σκεφτεί καν τη δημιουργία του Facebook.
Στο χώρο των ψηφιακών τεχνολογιών, οι εξελίξεις είναι τόσο ραγδαίες που η κατάσταση αλλάζει άρδην μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα. Το 2006 το πιο δημοφιλές site στις ΗΠΑ δεν ήταν το Google.com αλλά το MySpace, ένα πρώτο δείγμα μέσου κοινωνικής δικτύωσης, το οποίο μετά από μερικά χρόνια κυριολεκτικά εξαφανίστηκε και πλέον υπάρχει μόνο ως αναφορά σε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές εκείνης της χρονικής περιόδου. Αντίστοιχα, στο χώρο των ψηφιακών συσκευών αν έλεγε κανείς στα μέσα της δεκαετίας των ‘00s ότι μετά από 15 χρόνια η Nokia δεν θα υπάρχει ουσιαστικά ως εταιρεία κινητών τηλεφώνων, άπαντες μάλλον θα γελούσαν. Αλλά σε αυτό τον κλάδο όλα γίνονται.
Το ίδιο συμβαίνει και στην εποχή του ΑΙ. Η OpenAI ήταν μέχρι το 2022 μία άγνωστη στο ευρύ κοινό εταιρεία αλλά είχε πάρει σημαντικά κεφάλαια ως χρηματοδότηση από επενδυτικά funds που είχαν τις γνώσεις και τη διάθεση να ρισκάρουν. Γιατί προφανώς το ρίσκο είναι μεγάλο. Πολλές φορές αποδίδει αλλά υπάρχουν και ουκ ολίγες περιπτώσεις μία καλή ιδέα δεν πρόκειται να εξελιχθεί σε έναν τεχνολογικό κολοσσό.
Μία άλλη παράμετρος είναι ότι είναι δύσκολο να προβλέψεις πως θα εξελιχθεί ο χώρος της τεχνητής νοημοσύνης. Οι καταναλωτές έχουν «αγκαλιάσει» εφαρμογές όπως το ChatGPT, το Perplexit και το Copilot αλλά οι επιχειρήσεις είναι πίσω στην αξιοποίηση του ΑΙ όσον αφορά στην αυτοματοποίηση τους. Κάτι αντίστοιχο είχαμε δει και με το Internet πριν από 20 χρόνια και η κατάσταση άλλαξε άρδην σχετικά γρήγορα. Στην περίπτωση του ΑΙ, όμως, μπορεί να αλλάξει ακόμη πιο γρήγορα.
Το ερώτημα, φυσικά, παραμένει: υπάρχει «φούσκα» ή όχι; Η απάντηση είναι «ναι» υπό την έννοια ότι δεν υπάρχει άνοδος χωρίς πτώση. Κάποια στιγμή, θα υπάρξει διόρθωση, ιδίως στις χρηματιστηριακές αγορές. Το ερώτημα είναι πόσο μεγάλη θα είναι αυτή η διόρθωση σε περιπτώσεις εταιρειών όπως η Nvidia, τα οικονομικά αποτελέσματα της οποίας είναι τέτοια που δικαιολογούν αποτιμήσεις άνω των 2 τρισ. δολαρίων με δεδομένο ότι η ζήτηση για τα προϊόντα της δύσκολα θα παρουσιάσει πτώση.
Αυτό που είναι λίγο δύσκολο να προβλεφθεί είναι αν αυτή η διόρθωση θα γίνει σχετικά ομαλά -όπως συνέβη στο πρόσφατο παρελθόν με τις αποτιμήσεις των startups στις Ηνωμένες Πολιτείες- με τους επενδυτές να ρίχνουν τους ρυθμούς χρηματοδότησης ή θα γίνει πιο απότομα όπως συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του ‘00s με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνταν στο Internet. Και εκεί είναι που θα ξεχωρίσει η ήρα από το στάρι και θα παραμείνουν οι επιχειρήσεις εκείνες που έχουν και τις ιδέες αλλά και τους ανθρώπους για να κάνουν το επόμενο βήμα. Γιατί ακόμη και σε αυτή την ΑΙ εποχή ο ανθρώπινος παράγοντας είναι ο πιο σημαντικός για μία επιχείρηση.
