Νικ Λαριγκάκης (ΑΗΙ) στο CNN Greece: «Τεταμένες και περίπλοκες οι σχέσεις ΗΠΑ -Τουρκίας»

Ο πρόεδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Ινστιτούτου (ΑΗΙ), Νικ Λαριγκάκης μιλώντας στο CNN Greece, επανέλαβε την έντονη αντίθεσή του στο να αποκτήσει η Τουρκία τα μαχητικά F-16 όπως και τα κιτ εκσυγχρονισμού.

Τόνισε πως πρόκεται για έναν σύμμαχο που «παραβιάζει τους νόμους των ΗΠΑ και του διεθνούς δικαίου και έχει αποβληθεί από το πρόγραμμα των F-35 για την αγορά του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400» για το οποίο συνεχίζει να υπόκειται σε κυρώσεις βάσει του CAATSA.

Και ενώ η πώληση των συγκεκριμένων μαχητικών από τις ΗΠΑ στην γείτονα χώρα προχωρά, ο πρόεδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Ινστιτούτου υπογραμμίζει «εάν η Τουρκία χρησιμοποιήσει τα αεροσκάφη με επιθετικό τρόπο εναντίον της Ελλάδας, οι ΗΠΑ μπορούν να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία και επίσης να εμποδίσουν την πώληση μελλοντικών όπλων στην Τουρκία».

Σημειώνει ακόμη, πως η Άγκυρα, «παραβιάζει σταθερά το Νόμο περί Ελέγχου Εξαγωγών όπλων οποίος ορίζει ότι τα αμερικανικά όπλα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για επιθετικούς σκοπούς, όπως για παράνομες υπερπτήσεις».

Ο πρόεδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Ινστιτούτου χαρακτήρισε τις σχέσεις Άγκυρας – Ουάσινγκτον «τεταμένες και περίπλοκες», με φόντο τη συνάντηση του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν με τον Αμερικανό ομόλογό του Άντονι Μπλίνκεν.

Η αντίδραση των ΗΠΑ στη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί

Μετά την Αγιά Σοφιά, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετατρέπει σε τζαμί και την εμβληματική Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη, η οποία είναι γνωστή ως ένα από τα σημαντικότερα δείγματα της βυζαντινής περιόδου.

Ο κ. Λαριγκάκης με επιστολή του στον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας ζήτησε να τοποθετηθεί επί του ζητήματος με τον Πρέσβη των ΗΠΑ για θέματα διεθνούς θρησκευτικής ελευθερίας, Rashad Hussain να εκφράζει «αρνητική αντίδραση για την αλλαγή του καθεστώτος και επανέλαβε ότι η Τουρκία πρέπει να ανοίξει ξανά τη Σχολή της Χάλκης».

Ολόκληρη η συνέντευξη του Νικ Λαριγκάκη στο CNN Greece

Πρόσφατα ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν συναντήθηκε με τον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν. Θεωρείται πώς άλλαξε το κλίμα σε ένα πιο θετικό βαθμό απέναντι στην Άγκυρα μετά τη συγκεκριμένη επίσκεψη;

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ συναντά ηγέτες και υπουργούς Εξωτερικών από όλο τον κόσμο. Και ενώ το Στέιτ Ντιπάρτμεντ μπορεί να προσπαθεί να συνεχίζει να βρίσκει πεδία συνεργασίας με την Τουρκία, η οποία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, οι σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας παραμένουν τεταμένες και περίπλοκες. Τα θεμελιώδη συμφέροντα της Τουρκίας αποκλίνουν ολοένα και περισσότερο από τα συμφέροντα των ΗΠΑ και αυτό εξακολουθεί να παραμένει ένα ζήτημα.

Σε τελική ευθεία βρίσκεται η προμήθεια της Άγκυρας με νέα F-16 Block-70, αλλά και ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων μαχητικών. Πιστεύετε ότι θα επανέλθει στο προσκήνιο και το ζήτημα των F-35;

Η Τουρκία είχε αρχικά σχεδιάσει να αγοράσει 100 μαχητικά αεροσκάφη F-35 από τις Ηνωμένες Πολιτείες.Μετά την αγορά από την Τουρκία του ρωσικού συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας S-400, οι Ηνωμένες Πολιτείες απέκλεισαν την Τουρκία από το πρόγραμμα των F-35 το 2019 και στη συνέχεια επέβαλαν κυρώσεις στις αμυντικές βιομηχανίες της Τουρκίας. Οι ηγέτες των ΗΠΑ τόσο στο Κογκρέσο όσο και στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχουν επαναλάβει σε πολλές περιπτώσεις ότι η Τουρκία δεν μπορεί να επιστρέψει στο πρόγραμμα των F-35 εφόσον συνεχίζει να διατηρεί το ρωσικό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας S-400. Η θέση του Ελληνο-Αμερικανικού Ινστιτούτου ( AHI ) είναι ότι η Τουρκία δεν πρέπει να στερηθεί τα F-35 μόνο λόγω του ρωσικού συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας S-400, αλλά και λόγω των κατάφωρων παραβιάσεων του κράτους δικαίου στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης της συνεχιζόμενης κατοχής της Κύπρου και της μακροχρόνιας επιθετικότητας κατά της Ελλάδας παρά την πρόσφατη ύφεση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Πώς μπορεί να διασφαλιστεί από την κυβέρνηση Μπάιντεν πώς τα συγκεκριμένα μαχητικά δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον της Ελλάδας;

Μόλις η Τουρκία παραλάβει τα νέα F-16 από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αυτό που μπορούν να κάνουν οι ΗΠΑ για να διασφαλίσουν ότι τα μαχητικά δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον της Ελλάδας έχει όρια. Αυτός είναι ο λόγος που το Ελληνο-Αμερικανικό Ινστιτούτο έχει αντιταχθεί στην πώληση των F-16 στην Τουρκία. Ρεαλιστικά, εάν η Τουρκία χρησιμοποιήσει τα αεροσκάφη με επιθετικό τρόπο εναντίον της Ελλάδας, οι ΗΠΑ μπορούν να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία και επίσης να εμποδίσουν την πώληση μελλοντικών όπλων στην Τουρκία. Το Ελληνο-Αμερικανικό Ινστιτούτο υποστηρίζει ότι η Τουρκία δεν πρέπει να λάβει καμία πώληση όπλων λόγω παραβίασης του κράτους δικαίου και του νόμου των ΗΠΑ. Πιο συγκεκριμένα, η Τουρκία παραβιάζει τον Νόμο περί Ελέγχου Εξαγωγών Όπλων, ο οποίος ορίζει ότι τα αμερικανικά όπλα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για επιθετικούς σκοπούς, όπως για παράνομες υπερπτήσεις. Επιπλέον, σύμφωνα με τον Νόμο περί Ελέγχου Εξαγωγών Όπλων των ΗΠΑ (AECA), δηλώνεται ότι οι ΗΠΑ δεν πρέπει να παρέχουν μεταφορές όπλων σε χώρες που υποστηρίζουν τρομοκράτες ή τρομοκρατικές οργανώσεις που έχουν χαρακτηριστεί από τις ΗΠΑ. Η Τουρκία είναι ένας από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές της Χαμάς, μιας τρομοκρατικής οργάνωσης που επιδιώκει την καταστροφή του Ισραήλ.

Σε τροχιά απόκτησης F-35 βρίσκεται η Ελλάδα. Πιστεύετε πώς οι ΗΠΑ ακολουθούν το δρόμο των ίσων αποστάσεων σε σχέση με την Τουρκία;

Υπήρξαν περιπτώσεις που οι ΗΠΑ προσπάθησαν να εξισορροπήσουν τις σχέσεις ακολουθώντας την τακτική των «ίσων αποστάσεων». Το πιο αξιοσημείωτο είναι ότι το έχουμε δει αυτό στην πώληση F-16 στην Τουρκία. Φαίνεται σε παρατηρητές της πολιτικής των ΗΠΑ στην περιοχή, όπως εγώ, ότι οποιαδήποτε προτεινόμενη συμφωνία για την πώληση F-35 στην Ελλάδα παρέμενε εξαρτημένη από την έγκριση της Τουρκίας για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και την επακόλουθη πρόταση πώλησης F-16 στην Τουρκία.

Το Ελληνο-Αμερικανικό Ινστιτούτο υποστηρίζει ότι η πολιτική των ΗΠΑ έναντι της Ελλάδας δεν πρέπει ποτέ να αντιμετωπίζεται μέσα από το πρίσμα της Τουρκίας ή οποιασδήποτε τρίτης χώρας. Σε αντίθεση με την Τουρκία, η Ελλάδα είναι από καιρό αποδεδειγμένη και αξιόπιστη σύμμαχος των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Πολέμησε δίπλα-δίπλα με τις ΗΠΑ σε κάθε μεγάλη σύγκρουση των τελευταίων 100 ετών. Και σήμερα, η Ελλάδα χαιρετίζεται ως «απαραίτητος εταίρος και σύμμαχος του ΝΑΤΟ σε μια εποχή απαράμιλλων παγκόσμιων προκλήσεων», όπως δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν και «η αμυντική σχέση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ελλάδας δεν ήταν ποτέ ισχυρότερη», όπως εκφράστηκε από τον Υπουργό Άμυνας Λόιντ Όστιν. Πολλοί ανώτατοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν επαναλάβει παρόμοια συναισθήματα.

Η Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη μετατρέπεται σε τζαμί. Εσείς ως πρόεδρος του Ελληνοαμερικανικού Ινστιτούτου με επιστολή σας ζητάτε από τον Υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν να πάρει θέση επί του θέματος. Ποια ήταν η απάντηση που λάβατε;

Ο Rashad Hussain, Πρέσβης των ΗΠΑ για θέματα διεθνούς θρησκευτικής ελευθερίας, απάντησε στην επιστολή μου εκ μέρους του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν. Η επιστολή εξέφραζε αρνητική αντίδραση για την αλλαγή του καθεστώτος της Μονής της Χώρας από την Τουρκία και επανέλαβε ότι η Τουρκία πρέπει να ανοίξει ξανά τη Σχολή της Χάλκης. Επιπλέον, ο Πρέσβης ζήτησε να συναντηθεί μαζί μου για να συζητήσουμε περαιτέρω αυτό το θέμα.

Ως υπόβαθρο, το Ελληνο-Αμερικανικό Ινστιτούτο έχει μακρά ιστορία στην προώθηση της θρησκευτικής ελευθερίας στην Τουρκία και των δικαιωμάτων του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Το Ελληνο-Αμερικανικό Ινστιτούτο ήταν η πρώτη ελληνοαμερικανική οργάνωση που ασχολήθηκε με το ζήτημα του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις 20 Ιουνίου 1994 σε μια κοινή επιστολή που συντάξαμε, προς τον Πρόεδρο Κλίντον. Έκτοτε, το Ελληνο-Αμερικανικό Ινστιτούτο προώθησε ενεργά τα δικαιώματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, μεταξύ άλλων μέσω νομοθεσίας στο Κογκρέσο.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πώς το 1998 το Ελληνο-Αμερικανικό Ινστιτούτο ενσωμάτωσε επιτυχώς μια τροποποίηση στον νόμο του 1998 για τις συμπληρωματικές πιστώσεις έκτακτης ανάγκης Omnibus. Η τροποποίηση εμφανίζεται στο U.S. Statutes at Large (112 Stat 2681) και είναι νόμος των ΗΠΑ. Πιο συγκεκριμένα, το Ελληνο-Αμερικανικό Ινστιτούτο ξεκίνησε την εισήγηση H. Con. Res. 50 που εισήγαγε ο γερουσιαστής Μάικλ Μπιλιράκης. Στη συνέχεια, ο κ. Μπιλιράκης πήρε το ουσιαστικό τμήμα της νομοθεσίας και διαμόρφωσε την τροπολογία που εισήχθη σε Νομοσχέδιο Γενικών Πιστώσεων. Η γλώσσα της τροπολογίας προάγει τα δικαιώματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και ζητά την επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης.