«Στόχος μας είναι να μειώσουμε το clawback και το rebate μέσα στο 2024 περισσότερο από 300 εκατομμύρια και θα ήθελα να φτάσω στα 400 εκατομμύρια. Αν καταφέρουμε να το πετύχουμε αυτό θα έχουμε στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα στη βιομηχανία ότι κατανοούμε το πρόβλημα και σεβόμαστε τις αγωνίες της».
Αυτό τόνισε ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, μιλώντας σήμερα Παρασκευή, στο ΙΧ Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, προσθέτοντας ακόμη τα εξής:
Το επενδυτικό clawback δουλεύει
«Το επενδυτικό clawback δουλεύει, η προστιθέμενη αξία που φέρνει στη χώρα είναι πολύ μεγαλύτερη των χρημάτων που δαπανά το κράτος, άρα δεν έχουμε κανένα λόγο να το σταματήσουμε. Στην Τρίπολη, που είχα την ευκαιρία να βρεθώ πριν από μερικές μέρες, έχει δημιουργηθεί ένα οικοσύστημα παραγωγής φαρμάκων σε μία μικρή επαρχιακή πόλη που ήταν αδιανόητου βεληνεκούς πριν από μερικά χρόνια. Γνωρίζω άλλες τουλάχιστον εφτά φαρμακοβιομηχανίες που έχουν ξεκινήσει διαδικασία για να βρεθούν στην Τρίπολη σε αντίστοιχες παραγωγικές μονάδες.Τα εργοστάσια που γίνονται εκεί είναι συγκλονιστικά, πέραν πάσης φαντασίας για πριν από μερικά χρόνια στην Ελλάδα και νομίζω ότι μπορούμε να συνεχίσουμε σε αυτόν τον τομέα πάρα πολύ γρήγορα».
Και συνέχισε στην ομιλία του ο κ. Γεωργιάδης: «Όταν αποφάσισα να στηρίξω το νόμο για το clawback το 2013 η κύρια ιδέα μου ήταν ότι δεν θα έπρεπε ποτέ να περάσει το επίπεδο των 300 εκατομμυρίων ανά έτος. Τώρα είμαστε στο επίπεδο άνω του 1 δισεκατομμυρίου. Όλα τα φάρμακα μπορούν να σε βοηθήσουν και να σώσεις τη ζωή σου αλλά αν τα χρησιμοποιήσεις με λάθος τρόπο και τα πάρεις σε δοσολογία μεγαλύτερη από αυτή που πρέπει, οι παρενέργειες μπορεί να είναι πολύ χειρότερες από την ίδια την ασθένεια.
Σε αυτό το επίπεδο το clawback, ζημιώνει πραγματικά την φαρμακοβιομηχανία. Και αυτό που πραγματικά με ενδιαφέρει ως Υπουργός Υγείας είναι η εύκολη πρόσβαση των ασθενών μας σε καινοτόμα φάρμακα, διότι η κύρια ευθύνη μας είναι οι ασθενείς στην Ελλάδα που θα χρειαστούν ένα καινοτόμο φάρμακο, το οποίο θα σώσει τη ζωή τους, να μπορούν να το βρουν».
«Η Ελλάδα, αν και είναι μία μικρή χώρα, έχει καταφέρει να χτίσει μία σημαντική φαρμακοβιομηχανία. Αν και εκπροσωπούμε το 2% του ευρωπαϊκού πληθυσμού, παράγουμε το 10% του ευρωπαϊκού φαρμάκου. Όλοι ξέρετε ότι έχουμε πολλές μεγάλες ελληνικές εταιρείες, κυρίως στον τομέα των γενοσήμων, οι οποίες παράγουν και εξάγουν φάρμακα εκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο. Έτσι, έχουμε αποδείξει ως χώρα ότι έχουμε το σωστό περιβάλλον για την παραγωγή φαρμάκου. Έχουμε το κατάλληλο προσωπικό, έχουμε καλούς επιστήμονες, έχουμε πολύ καλό και σταθερό επιχειρηματικό περιβάλλον και έχουμε ένα πολύ μεγάλο κίνητρο το οποίο είναι το clawback».
Απευθυνόμενος στις πολυεθνικές εταιρείες, ο υπουργός Υγείας τόνισε: «Είστε καλοδεχούμενοι να επενδύσετε στην Ελλάδα. Μπορείτε να κάνετε τη δική σας παραγωγική γραμμή ή μπορείτε να συνεργαστείτε με μεγάλες ελληνικές φαρμακευτικές εταιρείες. Σκεφτείτε όμως την Ελλάδα και ως έναν επενδυτικό προορισμό και όχι μόνο ως αγορά».
Και συνέχισε: «Η άσκηση φαρμακευτικής πολιτικής είναι από τη φύση της πάρα πολύ δύσκολη, γιατί έχεις να διαχειριστείς περιορισμένους πόρους για σχεδόν ανεξάντλητες ανάγκες. Στη σύγχρονη εποχή, γίνεται ακόμα δυσκολότερη γιατί στην εξίσωση πρέπει να προσθέσεις τη γήρανση του πληθυσμού που αυξάνει περισσότερο την ανάγκη για φάρμακα αλλά και την πολύ ραγδαία αύξηση της καινοτομίας και παραγωγής καινοτόμων θεραπειών, που από τη μία είναι εξαιρετικά ευπρόσδεκτο το ότι δημιουργούνται γιατί σώζουν ανθρώπινες ζωές, από την άλλη όμως δημιουργούν πολύ δυσεπίλυτες εξισώσεις για τους κρατικούς προϋπολογισμούς.
Άρα, στα πλαίσια αυτά πρέπει να βρεις έναν τρόπο να δημιουργείς διαρκώς μέσα σε ένα λογικό όριο δαπάνες που η κάθε χώρα αντέχει, τον ανάλογο χώρο για την προσέλκυση της καινοτομίας με την μεταφορά θεραπειών σε φθηνότερα φάρμακα στο μεγαλύτερο εύρος που μπορείς, ώστε να έχεις ένα μεγαλύτερο χώρο για να δαπανάς στην καινοτομία. Στην Ελλάδα, η βασική μου αποστολή στο Υπουργείο Υγείας είναι να μπορέσω να το πετύχω αυτό, διότι όπως επανέλαβα το 2023 από πλευράς clawback και rebate ήταν μια πολύ κακή χρονιά. Πιστεύω έπαιξαν ρόλο οι εθνικές εκλογές, χαλάρωσε το σύστημα και αυτό οδήγησε σε όρια που είναι όχι μη βιώσιμα για την προσέλκυση της καινοτομίας».
Οι ελλείψεις οφείλονται στις αδιανόητα χαμηλές τιμές
«Ξεκινήσαμε με εντολή του Πρωθυπουργού μία πολύ συντονισμένη προσπάθεια, όχι με εύκολες αποφάσεις, με αρκετές δύσκολες πολιτικές αποφάσεις. Παραδείγματος χάρη η αλλαγή του τρόπου αποζημίωσης των γενοσήμων φαρμάκων, άρα των off pattern γενοσήμων φαρμάκων, δεν ήταν καθόλου εύκολη πολιτικά. Η απόφασή μου να φτιάξω μηχανισμό που θα δίνει αύξηση στα φτηνά φάρμακα, γιατί έχει γίνει; Ακούμε συνέχεια για τις ελλείψεις φαρμάκων και έχουμε έναν διαρκή καβγά μεταξύ των φαρμακοποιών που ισχυρίζονται ότι για τις ελλείψεις φαρμάκων ευθύνονται οι παράλληλες εξαγωγές και των φαρμακαποθηκών που λένε ότι δεν ευθύνονται. Ποια είναι η πραγματικότητα;
Η πραγματικότητα είναι ότι το 90% των ελλείψεων φαρμάκων στην Ελλάδα είναι στην κατηγορία φαρμάκων 10 με 15 ευρώ και οφείλεται στο ότι η τιμή τους είναι τόσο χαμηλή που δεν συμφέρει να τα πουλάει κανένας στην Ελλάδα, τόσο απλά. Είναι δύσκολο σε μία χώρα που έχει τόσο μεγάλη αριστερή νοοτροπία να εξηγήσεις ότι το να πουλάει μία βιομηχανία διαρκώς με ζημία δεν βγάζει νόημα».
Η καινοτομία & η ιστορία της Novartis
«Το 2013-2014 έβαλα ως Υπουργός Υγείας περίπου 400 καινοτόμα φάρμακα μετά από τέσσερα χρόνια που είχαν παγώσει. Και είναι ένας από τους λόγους που με κατηγόρησαν τότε για τη Novartis. Για εμένα είναι αδιανόητο ένας ασθενής να χρειαστεί ένα φάρμακο και από λάθος χειρισμό του Υπουργού ή της Κυβέρνησης αυτός ο ασθενής να μην πάρει το φάρμακό του και να πεθάνει. Πρέπει να του βρεις το φάρμακο. Τι θα κάνουμε; Θα φτιάξουμε ένα χώρο, πιστεύω το 2025 θα είμαστε έτοιμοι, ο πρώτος μας στόχος είναι χωρίς δαπάνες και αντίστροφη πορεία σε σχέση με το 2023, ώστε να καταλάβει η βιομηχανία ότι καταλαβαίνουμε τι λέμε.
Όταν θα το καταλάβουν αυτό και θα το δουν να εφαρμόζεται, θα πάμε στην επόμενη φάση που θα είναι ένας πιο εξειδικευμένος τρόπος εφαρμογής του clawback με περισσότερους χώρους κλειστού προϋπολογισμού ανά κατηγορία φαρμάκου και κυρίως στα καινοτόμα φάρμακα, τα οποία πρέπει να έχουν ένα δικό τους προϋπολογισμό και για να μπορούν οι εταιρείες που εισάγουν σε αυτό το χώρο να ξέρουν περίπου ποιες θα είναι οι επιστροφές τους αλλά και για να μην αισθάνονται οι υπόλοιποι ότι η είσοδος καινοτόμων φαρμάκων τους δημιουργεί πολύ μεγάλη πίεση στους δικούς τους προϋπολογισμούς.
Επαναλαμβάνω πρέπει να βρούμε έναν τρόπο το περιβάλλον να γίνει συμβιωτικό. Ολα αυτά θα γίνουν με πολύ μεγάλη διαφάνεια και κάθε απόφαση θα παρουσιάζεται στο σύνολο της βιομηχανίας. Ξέρετε πάνω κάτω ποια είναι τα όρια των προϋπολογισμών μας, δεν μπορούμε να κάνουμε υπερβολικά θαύματα. Σκοπός μας είναι να κάνουμε την πιο διαφανή και δίκαιη κατανομή αυτής της δαπάνης. Αν μία θεραπεία μπορεί να γίνει με ένα φθηνότερο φάρμακο πρέπει να κατευθύνουμε τη συνταγογράφηση στο φθηνότερο φάρμακο. Όσο περισσότερο το κάνουμε αυτό, τόσο θα δημιουργείται χώρος για να παίρνουμε και το ακριβότερο φάρμακο για αυτόν που πραγματικά το χρειάζεται».
Θα επενδύσουν στην Ελλάδα λόγω αξιοπιστίας
Κλείνοντας την ομιλία του τέλος ο υπουργός Υγείας, υπογράμμισε: «Η επιτυχία της εφαρμογής των πολιτικών μας ως προς την άσκηση φαρμακευτικής πολιτικής, τους επόμενους μήνες, πιστεύω θα αποτελέσει κριτήριο για κάποιες εταιρείες να αποφασίσουν τελικά να επενδύσουν στην Ελλάδα, διότι καμία μεγάλη εταιρεία δεν επενδύει σε μία χώρα αν δεν τη θεωρεί πρωτίστως αξιόπιστη. Ο στόχος μας είναι να δώσουμε στην αγορά διαφάνεια, προβλεψιμότητα και άρα, μεγαλύτερα εργαλεία στους υπευθύνους αυτών των μεγάλων εταιρειών να πείθουν τα κεντρικά τους γραφεία ότι όχι μόνο αξίζει να συνεχίζουν να έχουν επιχειρήσεις στην Ελλάδα, αλλά αξίζει και να τις επεκτείνουν».
