Ανώτεροι διπλωμάτες της ΕΕ έφτασαν την Τετάρτη (8/5) σε συμβιβασμό για τη χρήση των εκτιμώμενων κερδών των 4,4 δισ. ευρώ από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ως βοήθεια για την Ουκρανία, ξεπερνώντας τις διαφωνίες που υπήρχαν σχετικά με τη φορολογία και το κόστος διαχείρισης των στοιχείων αυτών στο Βέλγιο, τη χώρα όπου βρίσκονται τα περισσότερα από τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία.
Μία εξέλιξη που μόνο αδιάφορο δεν αφήνει το Κρεμλίνο αλλά και τον ίδιο τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν.
Η Euroclear, μια εταιρεία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών με έδρα στις Βρυξέλλες που ειδικεύεται στην εκκαθάριση και τον διακανονισμό συναλλαγών τίτλων, κατέχει 191 δισ. ευρώ από τα περιουσιακά στοιχεία ύψους 260 δισ. ευρώ της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας που «πάγωσαν» από τις δυτικές κυβερνήσεις ως απάντηση στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022.
Τον περασμένο Φεβρουάριο, η Euroclear ανέφερε ότι τα ρωσικά κεφάλαια θα αποφέρουν τόκους 4,4 δισ. ευρώ και υπολόγισε ότι η βελγική κυβέρνηση θα αποκομίσει 1,085 δισ. ευρώ σε φόρους. Το τελικό ποσό για την Ουκρανία δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί, αλλά θα είναι διαθέσιμο από τον Ιούλιο.
Η ΕΕ, η οποία κρατά επιφυλακτική στάση για τις νομικές συνέπειες της κατάσχεσης του συνόλου των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, αποφάσισε ότι θα μπορούσε να δώσει τα κέρδη στην Ουκρανία, αφού κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Μόσχα δεν είχε νόμιμο δικαίωμα σε αυτά τα κεφάλαια. Όμως η διατύπωση μιας τελικής συμφωνίας αποδείχτηκε μια ιδιαίτερα περίπλοκη διαδικασία, αφού έπρεπε να αμβλυνθούν οι διαφορές απόψεων για τον τρόπο που θα επενδυθούν αυτά τα κονδύλια, καθώς και να καθοριστούν οι αμοιβές διαχείρισης της Euroclear και ο βελγικός φόρος για τα εταιρικά κέρδη.
Το βελγικό κράτος συνεισφέρει ήδη οικονομικά για την αγορά όπλων για την Ουκρανία και πολλές χώρες της ΕΕ υποστηρίζουν ότι τα κέρδη από τη ρωσική περιουσία θα πρέπει να είναι ανεξάρτητα από την τακτική βοήθεια που δίνει το Βέλγιο στην Ουκρανία.
Επίσης, κατά τις διαπραγματεύσεις συμφωνήθηκε να μειωθεί το κόστος διαχείρισης της Euroclear στο 0,3%, από το αρχικά προτεινόμενο 3%.
Η ικανοποίηση της Φον ντερ Λάιεν
Τα κράτη μέλη της ΕΕ αποφάσισαν ότι το 90% των κερδών που θα προκύψουν θα διατεθούν σε όπλα για την Ουκρανία, ενώ το υπόλοιπο 10% σε βοήθεια μη σχετιζόμενη με στρατιωτικούς εξοπλισμούς. Η κατανομή αυτή αποσκοπεί στο να κατευνάσει χώρες όπως η Ιρλανδία, η Αυστρία και η Ουγγαρία που δεν μπορούν ή δεν επιθυμούν να χρηματοδοτήσουν εξοπλιστικά προγράμματα.
«Οι πρεσβευτές της ΕΕ συμφώνησαν καταρχήν σε μέτρα σχετικά με τα έκτακτα έσοδα που προέρχονται από ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας», ανέφερε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η βελγική προεδρία της ΕΕ, που προσθέτει ότι «τα χρήματα αυτά θα χρησιμεύσουν για την υποστήριξη της ανάκαμψης και της στρατιωτικής άμυνας της Ουκρανίας απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα».
Χαιρετίζοντας τη συμφωνία, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι «δεν θα μπορούσε να υπάρχει ισχυρότερο σύμβολο και καλύτερη χρήση αυτών των ποσών από το να γίνει η Ουκρανία και όλη η Ευρώπη ένα ασφαλέστερο μέρος για να ζει κανείς».
Η συμφωνία αυτή ανοίγει την πόρτα σε μια ευρύτερη συζήτηση σε επίπεδο G7 σχετικά με την εκμετάλλευση των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας στον κόσμο, αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, όμως πολλά ευρωπαϊκά κράτη, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, φοβούμενα παραβίαση του διεθνούς δικαίου, κρατούν επιφυλακτική στάση στα σχέδια των ΗΠΑ να αναλάβουν τη διαχείριση αυτών των περιουσιακών στοιχείων.
