Ο Ζελένσκι απομάκρυνε το δεξί του χέρι – Τι σημαίνει για την Ουκρανία και τις σχέσεις του με τη Δύση

Η απομάκρυνση του Αντρίι Γερμάκ του στενότερου συνεργάτη του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αλλάζει τις ισορροπίες για τον Ουκρανό πρόεδρο στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό σε μία κρίσιμη καμπή για το ουκρανικό, καθώς είναι σε εξέλιξη κρίσιμες διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου με αντικείμενο το σχέδιο Τραμπ,   

Αυτό γιατί ακόμη και πριν από την έναρξη του πολέμου με τη Ρωσία ο Γερμάκ σπάνια βρισκόταν μακριά από το πλευρό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είτε καλωσορίζοντας ξένους αξιωματούχους στο Κίεβο, είτε συνοδεύοντας τον Ουκρανό πρόεδρο στο εξωτερικό σε κρίσιμες αποστολές για την εξασφάλιση στρατιωτικής και διπλωματικής υποστήριξης.

Τώρα, η παραίτηση του Αντρίι Γερμάκ θα μπορούσε να γίνει η μεγαλύτερη πολιτική δοκιμασία του Ζελένσκι από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του πριν από έξιμισι χρόνια. Ενώ η αποχώρηση πιθανότατα θα έχει θετικό αντίκτυπο στο εσωτερικό, προκαλεί αβεβαιότητα στην καρδιά της κυβέρνησης σε μια κρίσιμη διπλωματική στιγμή, όπως αναφέρει το CNNi.

Ο Γερμάκ, ο πρώην επικεφαλής του γραφείου του προέδρου, παραιτήθηκε την Παρασκευή (28/11), αφού αξιωματικοί κατά της διαφθοράς έφοδο στο σπίτι του – προφανώς το τελευταίο και πιο προβεβλημένο θύμα του σκανδάλου για φερόμενες μίζες στον ενεργειακό τομέα που συγκλονίζει την Ουκρανία.

Η αναστάτωση έρχεται καθώς η Ουκρανία αντιμετωπίζει αυξανόμενες πιέσεις από τις ΗΠΑ να υπογράψει μια ειρηνευτική συμφωνία που θεωρείται ευρέως ότι ευνοεί τη Ρωσία. Λίγες μέρες νωρίτερα, ο Γερμάκ βρισκόταν στη Γενεύη, ως επικεφαλής της ομάδας της Ουκρανίας καθώς συναντήθηκαν με μια αμερικανική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον Υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο για να συζητήσουν το τελευταίο σχέδιο του Λευκού Οίκου.

Καθώς ανακοίνωνε την απομάκρυνσή του, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι ήταν ευγνώμων στον Γερμάκ που «εκπροσωπούσε πάντα τη θέση της Ουκρανίας στις διαπραγματεύσεις με τον ακριβώς σωστό τρόπο». «Ήταν πάντα μια πατριωτική θέση», πρόσθεσε.

Αντιδημοφιλής ο Γερμάκ στο εσωτερικό της Ουκρανίας

Η πτώση του Γερμάκ πιθανότατα θα βρει σημαντική αποδοχή μεταξύ των Ουκρανών.

Ο Γερμάκ είχε γίνει βαθιά αντιδημοφιλής και «με κάποιο τρόπο συγκέντρωνε όλη τη δυσαρέσκεια με όσα κάνει λάθος ο πρόεδρος», δήλωσε στο CNNi η Ναταλία Γκουμένιουκ, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ανεξάρτητου οργανισμού ειδησεογραφικών μέσων ενημέρωσης Hromadske.

Μια σειρά από σκάνδαλα διαφθοράς τα τελευταία χρόνια, μια διαμάχη με τον πρώην και εξαιρετικά δημοφιλή αρχηγό του στρατού και η άτακτη εισαγωγή νέων πολιτικών κινητοποίησης έχουν απειλήσει να αμαυρώσουν την εικόνα του Ζελένσκι. Αλλά ενώ τα ποσοστά δημοτικότητάς του είναι πολύ χαμηλότερα από τα επίπεδα του 2022, έχουν παραμείνει αρκετά σταθερά τα τελευταία δύο χρόνια.

Μια άλλη δημοσιογράφος, η Όλγα Ρουντένκο της Kyiv Independent, δήλωσε ότι η αποχώρηση του Γερμάκ ήταν απόδειξη της δύναμης της ουκρανικής δημοκρατίας.

«Σκεφτείτε το: Μια νεαρή δημοκρατία όπως η Ουκρανία έχει ανεξάρτητους θεσμούς που είναι αρκετά ισχυροί για να ερευνήσουν τον πιο ισχυρό άνδρα της χώρας – και να το κάνουν αυτό κατά τη διάρκεια του πολέμου», έγραψε στο X.

Οι επιπτώσεις της απομάκρυνσής του

Ένα βασικό ερώτημα είναι αν η αποχώρησή του αυξάνει την εσωτερική πίεση στον ίδιο τον Ζελένσκι ή αν στην πραγματικότητα ανατρέπει την κατάσταση.

Η Γκουμένιουκ πιστεύει ότι οι Ουκρανοί θα δεχτούν τον τρόπο με τον οποίο ο Ζελένσκι παρουσίασε την απώλεια του δεξιού του χεριού ως μια θετική επανεκκίνηση της κυβέρνησής του. Και ο πρόεδρος έχει κερδίσει πόντους καθώς βουλευτές από το δικό του κόμμα – μερικοί από τους οποίους είχαν απειλήσει να εγκαταλείψουν το κόμμα εάν ο Γερμάκ παρέμενε στη θέση του – εξέδωσαν δήλωση επαινώντας τον που έθεσε τα συμφέροντα της χώρας πάνω απ’ όλα.

Ωστόσο, ένας πρώην κυβερνητικός αξιωματούχος δήλωσε στο CNNi ότι η απόφαση ελήφθη πολύ αργά, υποστηρίζοντας ότι πολλοί Ουκρανοί θα ρωτούσαν τώρα τι γνώριζε ο Ζελένσκι για τις ενέργειες του Γερμάκ.

«Από τη μία πλευρά, έχετε τον στενό του σύμμαχο, από την άλλη πλευρά, έχετε τον στενό του φίλο, τον πρώην επιχειρηματικό του συνεργάτη», είπε ο αξιωματούχος, αναφερόμενος τόσο στον Γερμάκ όσο και σε έναν άλλο άνδρα που εμπλέκεται στο τελευταίο σκάνδαλο, τον Τιμούρ Μίντιτς. «Πιστεύετε πραγματικά ότι ο πρόεδρος δεν το γνώριζε αυτό;»

Η εκτεταμένη αντιδημοτικότητα του Γερμάκ ήταν συνάρτηση της τεράστιας δύναμής του που είχε αποκτήσει ως επικεφαλής του γραφείου του προέδρου.

«Ήταν ένας σκιώδης πρωθυπουργός», λέει η Ορίσια Λουτσέβιτς του think tank Chatham House με έδρα το Λονδίνο, περιγράφοντας έναν άνθρωπο που ουσιαστικά επέλεγε ποιος θα υπηρετούσε στην κυβέρνηση του Ζελένσκι.

Αλλά ο Γερμάκ ήταν επίσης πιστός στον προϊστάμενό του.

«Υπήρχε πολλή αλληλεξάρτηση, περνούσαν πολύ χρόνο μαζί… Ο Γερμάκ τοποθετήθηκε ως διαπραγματευτής, ως κάποιος που όχι μόνο διευθύνει τις καθημερινές δραστηριότητες, αλλά μπορεί και να λύσει προβλήματα», τονίζει η Λουτσέβιτς. «Είναι ένας άνθρωπος που διαπραγματεύεται συμφωνίες».

Για τον κύριο σύμβουλό του, ο ίδιος ο Ζελένσκι είπε πέρυσι: «Τον σέβομαι για τα αποτελέσματά του. Κάνει ό,τι του λέω».

Σίγουρα, φαίνεται δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο ηγέτης της Ουκρανίας θα βρει εύκολα έναν αντικαταστάτη στον οποίο μπορεί να εμπιστευτεί και να του δώσει τόση ευθύνη.

Και αυτό πριν ζυγίσει την πορεία του πολέμου και τη διεθνή κατάσταση.