Τα 8+1 μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης – Έρχονται από Νοέμβριο

«Ανάσα» στην τσέπη των ενοικιαστών αναμένεται να δώσει η επιστροφή στην «τσέπη» τους ενός μισθώματος τον Νοέμβριο, ενώ ακόμη οκτώ μέτρα που έρχονται από το 2026 υπόσχονται να δώσουν απαντήσεις στην ολοένα επιδεινούμενη στεγαστική κρίση.

Σημειώνεται ότι, το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2026 το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή στις 6 Οκτωβρίου το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, αποκαλύπτει μέτρα, των οποίων το ύψος προσεγγίζει το μισό δισ. ευρώ.

Ένα ενοίκιο τον Νοέμβριο

Η αρχή γίνεται από τον Νοέμβριο με την επιστροφή ενός ενοικίου. Πάνω από ένα εκατομμύριο δικαιούχοι θα λάβουν το 1/12 των ενοικίων που δήλωσαν πως κατέβαλαν το 2024. Θα εισπράξουν έτσι έως και 800 ευρώ, με βάση το ενοίκιο που δηλώνει ο καθένας ότι πληρώνει.

Σύμφωνα με τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια δικαιούχοι είναι σχεδόν το 80% των ενοικιαστών της χώρας. Η επιστροφή ενοικίου δίνεται πέραν του στεγαστικού ή φοιτητικού επιδόματος που ισχύουν ήδη και λαμβάνουν δικαιούχοι από άλλους φορείς (ΟΠΕΚΑ, υπουργείο Παιδείας κλπ).

Η χρηματοδότησή του γίνεται από έσοδα από περιορισμό της φοροδιαφυγής και θα δίδεται κάθε Νοέμβριο, φέτος και στο μέλλον. Αυτό αποτυπώνεται στο προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού του 2026. Καθώς το ποσό που λαμβάνει κάθε ενοικιαστής εξαρτάται από τι ενοίκιο δηλώνει ο ίδιος, η επιδότηση μπορεί να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια, στο βαθμό που ιδιοκτήτες και ενοικιαστές θα δηλώνουν σταδιακά τα πραγματικά καταβαλλόμενα ενοίκια.

Τα 7+1 μέτρα που έρχονται για το 2026

Στη συνέχεια, οκτώ νέα μέτρα έρχονται εντός της επόμενης χρονιάς με σκοπό να δοθούν απαντήσει στη στεγαστική κρίση που ολοένα και γιγαντώνεται. Τα μέτρα αυτά, των οποίων το συνολικό κόστος για τον προϋπολογισμό υπερβαίνει τα 200 εκατομμύρια, περιλαμβάνουν:

• Φοροαπαλλαγές για να ανοίξουν κενά σπίτια

Όσοι κρατούσαν κλειστά τα σπίτια τους επί χρόνια χωρίς ενοικιαστές, ή τα διέθεταν αποκλειστικά για βραχυχρόνια μίσθωση σε τουρίστες, θα έχουν περισσότερους λόγους να θέλουν να τα διαθέσουν προς μακροχρόνια ενοικίαση. Όσοι βάλουν πρώτη φορά ξανά ενοικιαστή μέχρι 31.12.2026, δικαιούνται πλήρη φοροαπαλλαγή διάρκειας τριών ετών. Με τους νέους όρους που θα ισχύουν από το Νοέμβριο, διασφαλίζονται περισσότεροι ιδιοκτήτες ότι δεν θα πληρώσουν ούτε ευρώ φόρο, για τα ενοίκια που θα εισπράξουν στους επόμενους 36 μήνες.

Το μέτρο ισχύει ήδη για σπίτια που δηλώνονται ως «κενά» στην εφορία. Αλλάζουν όμως οι όροι χορήγησης της φοροαπαλλαγής για τον ιδιοκτήτη.

Όλες οι αλλαγές θα ισχύσουν μετά τη δημοσίευση του νέου φορολογικού νόμου σε ΦΕΚ, ως τις αρχές Νοεμβρίου το πιθανότερο. Με την επιφύλαξη των τελικών διατάξεων όπως θα ψηφιστούν και θα ισχύσουν, το μέτρο σχεδιάζεται να καλύπτει και τις υφιστάμενες ως τώρα μισθώσεις κατοικιών.

Στην πρώτη εφαρμογή των αλλαγών, το όφελος για όσους σπεύσουν από τον Νοέμβριο εφέτος να τις εκμεταλλευτούν, θα φανεί στα εκκαθαριστικά φόρου εισοδήματος 2025 που θα εκδοθούν άνοιξη του 2026.

• Μείωση τεκμηρίων 30%-35% στην κατοικία

Μειώνεται κατά 30% ή και 35% το τεκμαρτό εισόδημα για το οποίο η εφορία φορολογεί κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες αλλά και ενοικιαστές, με βάση τα τετραγωνικά του σπιτιού όπου διαβιούν και όχι για το πραγματικό εισόδημα που δηλώνουν οι ίδιοι κάθε χρόνο.

Συνολικά 477.000 φορολογούμενοι εντοπίζονται κάθε χρόνο στα τεκμήρια της εφορίας. Αυτοί θα δουν για πρώτη φορά στα εκκαθαριστικά τους, το πλασματικό (τεκμαρτό) εισόδημα για το οποίο πλήρωναν φόρους να μειώνεται κατά τουλάχιστον 50 ευρώ, ή έως και 7.000 ευρώ σε περιοχές με πολύ υψηλές Τιμές Ζώνης. Το μέτρο αυτό θα φανεί στις δηλώσεις που θα υποβάλουν το 2026, με τα εισοδήματα του 2025.

• Αλλαγή κλίμακας φόρου ενοικίων

Από το 2026 θεσπίζεται ενδιάμεσος φορολογικός συντελεστής 25% (αντί 35%) για εισόδημα από μισθώματα ύψους 12.000 έως 24.000 ευρώ.

Το μέτρο εκτιμάται ότι θα ωφελήσει περίπου 161.000 ιδιοκτήτες με ετήσιο κόστος 90 εκατομμύρια ευρώ. Η μείωση κατά 10% εκτιμάται ότι θα συγκρατήσει τις τιμές των ενοικίων, καθώς οι εκμισθωτές θα έχουν μικρότερο κίνητρο να αποκρύψουν εισοδήματα ή να επιβαρύνουν τους ενοικιαστές με επιπλέον κόστη.

• ΕΝΦΙΑ: Μείωση και κατάργηση σε 12.720 οικισμούς

Από το 2026 ο ΕΝΦΙΑ που πληρώνουν οι ιδιοκτήτες μειώνεται κατά 50%, για κύριες κατοικίες σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους -ενώ από το 2027 ο φόρος καταργείται πλήρως, εξαιρουμένων των οικισμών της Αττικής.

Το μέτρο αφορά περίπου 1 εκατομμύριο ακίνητα σε 12.720 οικισμούς της χώρας, με συνολικό κέρδος 225 εκατομμύρια ευρώ για τους ιδιοκτήτες σε δύο ετήσιες δόσεις.

Η κατάργηση συνδέεται άμεσα με την αποκέντρωση και την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος. Καθιστά πιο ελκυστική τη διαμονή σε μικρές κοινότητες και ανακουφίζει οικονομικά τους κατοίκους τους, ενθαρρύνοντας εμμέσως την αποσυμφόρηση των μεγάλων αστικών κέντρων.

• Κοινωνική αντιπαροχή για σύγχρονες κατοικίες

Εγκαινιάζεται νέο πλαίσιο κοινωνικής αντιπαροχής σχετικά με την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας για την κατασκευή σύγχρονων κοινωνικών κατοικιών, με στόχο την εξασφάλιση κοινωνικής μίσθωσης σε ευάλωτες ομάδες. Τα πρώτα ακίνητα έχουν ήδη επιλεγεί και το μέτρο στοχεύει να αντιμετωπίσει μακροπρόθεσμα το δομικό πρόβλημα της στέγασης των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων.

Τα μέτρα αυτά ενθαρρύνουν την οικοδομική δραστηριότητα και την αναβάθμιση του υφιστάμενου κτηριακού αποθέματος, συμβάλλοντας στην αύξηση της προσφοράς περισσοτέρων και πιο προσιτών κατοικιών.

Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και άλλα μέτρα που επεκτείνονται χρονικά και στο 2026.

• Παρατείνεται και το 2026 η μείωση του φόρου εισοδήματος για δαπάνες αναβάθμισης κτηρίων .
• Επεκτείνεται η αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές μέχρι το τέλος του 2026.
• Παρατείνεται και το 2026 ο περιορισμός νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων στα τρία δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας.