Επτά προγράμματα και εργαλεία που «χτίζουν» την οικονομία του 2026 – Προϋπολογισμός και επενδύσεις

«Οι σταθερά αυξανόμενοι πόροι για δημόσιες επενδύσεις με ουσιαστικό αντίκτυπο στην κοινωνία είναι αποτέλεσμα της επιτυχημένης υλοποίησης των συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων και του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και της υψηλής απορρόφησης των ενωσιακών πόρων», τόνισε.

Παράλληλα, ο κ. Παπαθανάσης αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα έργα και μεταρρυθμίσεις που επίσης αφορούν την κοινωνία και εντάχθηκαν μετά την πρόσφατη αναθεώρηση στο Εθνικό Σχέδιο Ελλάδα 2.0 που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καλώντας τα κόμματα της αντιπολίτευσης να δηλώσουν αν συμφωνούν ή διαφωνούν.

Τα προγράμματα που ξεχωρίζουν

1. Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αποτελεί ένα πολύ ισχυρό αναπτυξιακό εργαλείο.

Τριπλασιάστηκε από 5,6 δισ. ευρώ το 2019 σε 14,6 δισ. ευρώ το 2025 και σε 16,7 δισ. ευρώ το 2026. Το 2025 υλοποιείται το μεγαλύτερο ΠΔΕ των τελευταίων 15 ετών, αυξημένο κατά 9,7% σε σχέση με το 2024. Το 2026 η ανοδική πορεία των διαθέσιμων πόρων για επενδύσεις συνεχίζεται, με περαιτέρω αύξηση του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων κατά 14,5% σε σχέση με το 2025, πόροι που αντιστοιχούν στο 6,4% του ΑΕΠ.

2. Το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2026-2030 προβλέπει ενισχυμένο Προϋπολογισμό άνω των 16,6 δισ. ευρώ και πρόσθετους πόρους 5,8 δισ. ευρώ για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Προγραμματικής Περιόδου 2021-2025.

Δίνει έμφαση σε προτεραιότητες όπως οι υποδομές και οι μεταφορές, η ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων, η ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, η τεχνητή νοημοσύνη και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας σε κρίσεις και συμβάλλει στην αντιμετώπιση προβλημάτων όπως το στεγαστικό και το δημογραφικό.

Η έγκριση και ενεργοποίηση του ΕΠΑ 2026-2030, συνοδεύεται και από τη μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου, με νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί αμέσως μετά την ψήφιση του Κρατικού Προϋπολογισμού.

3. Το 2026 αναμένονται διψήφια αύξηση των επενδύσεων σε ποσοστό 10,2 %, λόγω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Εντός της εβδομάδας αναμένεται να υποβληθούν δύο αιτήματα πληρωμής συνολικού ύψους 1,17 δισ. ευρώ.

Συγκεκριμένα το 7ο αίτημα πληρωμής για επιχορηγήσεις ύψους 884 εκατ. ευρώ και το 6ο αίτημα πληρωμής για το δανειακό σκέλος, ύψους 293,8 εκατ. ευρώ.

Μέχρι σήμερα, έχουν εκταμιευτεί 23,4 δισ. ευρώ, δηλαδή το 65% του συνολικού προϋπολογισμού του σχεδίου, που ισοδυναμεί με το 10,4% του ΑΕΠ για το 2023.

Έχουν ήδη ολοκληρωθεί 178 ορόσημα, περίπου το 48% του σχεδίου.

Σε ό,τι αφορά τις πληρωμές, στο κομμάτι των επιχορηγήσεων ανέρχονται σε 12 δισ. ευρώ, ενώ στο δανειακό σκέλος τα κεφάλαια που έχουν διοχετευθεί ανέρχονται σε 9,3 δισ. ευρώ.

Με την αναθεώρηση του προγράμματος προστίθενται νέα έργα όπως,

• Αύξηση προϋπολογισμού για το πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων «Προλαμβάνω», μέσα από το οποίο χιλιάδες συμπολίτες εντοπίζουν ασθένειες σε πρώιμο στάδιο.
• Αύξηση της έκδοσης καρτών αναπηρίας από 80.000 σε 150.000.
• Ενίσχυση του προγράμματος «Προσωπικός Βοηθός ΑμεΑ» με πρόσθετο προϋπολογισμό ώστε να παραταθεί η διάρκεια του.
• Επέκταση του προγράμματος gigabit Voucher για τις οπτικές ίνες σε κατοικίες.
• Ενίσχυση του προγράμματος οδικής ασφάλειας με έξυπνες διαβάσεις σε σχολικές μονάδες.
• Νέος κύκλος του προγράμματος δασικής προστασίας Antinero.
• Ενίσχυση της χρηματοδότησης των Δήμων για έργα υποδομών διαχείρισης αστικών λυμάτων.

4. Στο ΕΣΠΑ 2021-2027, η Ελλάδα επίσης βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της ευρωπαϊκής κατάταξης.

Μεταξύ άλλων, ολοκληρώθηκε το οδικό έργο Πάτρα-Πύργος με χρηματοδότηση 252 εκ. ευρώ από το ΕΣΠΑ και πλέον η Ολυμπία Οδός καθίσταται ο 3ος μεγαλύτερος αυτοκινητόδρομος της χώρας, με συνολικό μήκος περίπου 280 χλμ.

Ολοκληρώθηκε η ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με την Αττική, ένα εμβληματικό έργο συνολικού προϋπολογισμού 1,1 δισ. ευρώ, όπου το 50% χρηματοδοτήθηκε το ΕΣΠΑ.

Με πόρους ΕΣΠΑ ύψους άνω των 226 εκ. ευρώ συνεχίζεται η υλοποίηση του Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου στην Αλεξανδρούπολη. Εντός του 2026 αναμένεται να ξεκινήσει η διαγωνιστική διαδικασία για την ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου ύψους άνω των 353 εκ. ευρώ.

Στο πεδίο της επιχειρηματικότητας, σε σύνολο 7 προσκλήσεων για τον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, την ίδρυση νέων ΜμΕ και νέων Τουριστικών ΜμΕ, συνολικά έχουν εγκριθεί 14.411 επενδυτικά σχέδια ύψους 1,48 δισ.ευρώ σε Δημόσια Δαπάνη.

Εντός του 2026 θα βγει η νέα Δράση «Παράγουμε εδώ» που έχει ήδη προδημοσιευθεί κι έρχεται να συμπληρώσει την Δράση «Εξωστρέφεια ΜμΕ», με στόχο την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής, την τόνωση των εξαγωγών και τη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των ελληνικών ΜμΕ.

Αναφορικά με την προτεραιότητα της στέγασης, κατόπιν διαπραγμάτευσης ενσωματώσαμε στα Προγράμματα του ΕΣΠΑ δράση επιδότησης ανακαίνισης κατοικιών, η οποία δεν ήταν επιλέξιμη κατά τον αρχικό σχεδιασμό του ΕΣΠΑ 2021-2027.

5. Στο Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, το πρώτο σχετικό πρόγραμμα της ΕΕ κατόπιν διαπραγμάτευσης Πρωθυπουργού, συνολικού προϋπολογισμού 1,62 δισ. ευρώ. Ο Πυλώνας ΙΙΙ του ευρωπαϊκού Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, μέσω του οποίου η Ελλάδα εξάντλησε τον προϋπολογισμό των περίπου 314 εκατ. ευρώ που είχε στη διάθεσή της έως το τέλος του 2025 για τη διαμόρφωση επενδυτικών σχεδίων από δημόσιους φορείς.

Το νέο Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα ΔΑΜ στο πλαίσιο του ΕΠΑ, με αμιγώς εθνικούς πόρους και αρχικό προϋπολογισμό ύψους 186,7 εκατ, ευρώ. Εντός του 2025 τέθηκε σε λειτουργία, μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, το Ταμείο Χαρτοφυλακίου ΔΑΜ που χρηματοδοτείται με 70 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα ΔΑΜ και δημιουργεί μέσω της μόχλευσης ένα συνολικό χαρτοφυλάκιο 288 εκατ. ευρώ. Εντάχθηκαν για χρηματοδότηση 774 πράξεις κρατικών ενισχύσεων, συνολικού π/υ 394 εκατ. ευρώ που αναμένεται να δημιουργήσουν περίπου 3.500 νέες θέσεις εργασίας.

6. Μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, υλοποιούνται επιδοτούμενα προγράμματα αγροτικής επιχειρηματικότητας, προγράμματα για γυναικεία επιχειρηματικότητα, με επιδότηση το 75% του επιτοκίου του δανείου.

Το Ταμείο Επιχειρηματικότητας ΙΙΙ (ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ) παρουσιάζει ιδιαίτερα ισχυρή ζήτηση από την αγορά κι εντός του 2025 πραγματοποιήσαμε δύο ενισχύσεις του σκέλους των δανείων, με τους διαθέσιμους πόρους να απορροφώνται ταχύτατα. Προβλέπεται η συνέχιση του ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ το 2026, τόσο στο σκέλος των Δανείων όσο και στο σκέλος της Εγγυοδοσίας. Ενώ, με ταχείς ρυθμούς υλοποιείται και το «Σπίτι μου ΙΙ», με την απορρόφηση του προϋπολογισμοί να ξεπερνά το 69% και πάνω από 11 χιλιάδες συμπολίτες μας να έχουν βρει κατοικία

7. Στις Συμπράξεις Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα, υλοποιούνται παρεμβάσεις που αφορούν στις υποδομές και τη βελτίωση της καθημερινότητας, όπως οι τέσσερις νέες συμβάσεις, συνολικής αξίας άνω των 800 εκατ. ευρώ, για τρία νέα αρδευτικά δίκτυα σε Καρδίτσα, Λάρισα και Ξάνθη, καθώς και το εμβληματικό έργο των φοιτητικών εστιών του Πανεπιστημίου Κρήτης, που προβλέπει τη δημιουργία 4.800 νέων κλινών σε Ηράκλειο και Ρέθυμνο.

Παράλληλα, εγκρίθηκαν νέες μονάδες ανάκτησης και ανακύκλωσης αποβλήτων σε Κω, Κάλυμνο, Σύρο, Πάρο και Μύκονο, συνολικής αξίας 250 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, ξεκίνησαν οι διαγωνιστικές διαδικασίες για μεγάλης κλίμακας έργα, όπως το νέο αντικαρκινικό νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης, ενώ πλήθος έργων στους τομείς της φοιτητικής στέγασης, των οδικών υποδομών, της άρδευσης και της διαχείρισης απορριμμάτων πέρασαν στα τελικά στάδια των διαγωνισμών.