Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν κατήγγειλε ως «ληστεία» τη χρήση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων υπέρ της Ουκρανίας, εκτιμώντας ότι θα έπληττε την εμπιστοσύνη των επενδυτών και θα δοκίμαζε τα όρια της ευρωζώνης.
Η τοποθέτησή του δεν ήταν απλώς μια ακόμη επιθετική ρητορική, αλλά μια παρέμβαση στον πυρήνα του ευρωπαϊκού διλήμματος πώς στηρίζεται το Κίεβο χωρίς να διαρραγούν οι ίδιοι οι θεσμικοί κανόνες της Ένωσης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά από έναν εξαντλητικό μαραθώνιο διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες, επέλεξε τελικά έναν ενδιάμεσο δρόμο, εγκρίνοντας τη χορήγηση διετούς άτοκου δανείου ύψους 90 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία, χωρίς άμεση χρήση των δεσμευμένων ρωσικών κεφαλαίων.
Η απόφαση αποτυπώνει την προσπάθεια διατήρησης της ευρωπαϊκής ενότητας, ταυτόχρονα όμως μεταθέτει το πρόβλημα στο μέλλον, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας ακόμη πιο σκληρής σύγκρουσης με τη Μόσχα.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα διευκρίνισε ότι το δάνειο προς την Ουκρανία θα στηριχθεί στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να καλυφθούν άμεσα οι πιεστικές χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας, υπογραμμίζοντας ότι η αποπληρωμή του θα ενεργοποιηθεί μόνο εφόσον η Ρωσία καταβάλει αποζημιώσεις.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, σημειώνοντας πως σε περίπτωση που δεν υπάρξει καταβολή αποζημιώσεων έως τη λήξη του δανείου, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διατηρεί τη δυνατότητα αξιοποίησης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Από τη Μόσχα, στη μαραθώνια ετήσια συνέντευξη Τύπου, ο Ρώσος πρόεδρος έστειλε μήνυμα όχι μόνο προς τις Βρυξέλλες, αλλά προς τις αγορές και τους επενδυτές.
Παράλληλα, ξεκαθάρισε ότι η Μόσχα θα δώσει τη μάχη στα δικαστήρια, σε δικαιοδοσίες ανεξάρτητες από πολιτικές παρεμβάσεις.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, στο κέντρο, μιλά κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνέντευξης Τύπου στη Μόσχα, την Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου 2025.
(Vyacheslav Prokofyev, Sputnik, Kremlin Pool Photo via AP)
Για τον Βλαντίμιρ Πούτιν, η ενδεχόμενη κατάσχεση ή χρήση ρωσικών κεφαλαίων ανοίγει έναν δρόμο χωρίς επιστροφή, όπου τα κρατικά αποθέματα παύουν να είναι ασφαλή σε περιόδους γεωπολιτικής σύγκρουσης. Η προειδοποίησή του ότι μια τέτοια εξέλιξη θα υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στην ευρωζώνη δεν απευθύνεται μόνο στο ευρωπαϊκό ακροατήριο, αλλά σε κάθε χώρα που διατηρεί αποθέματα στη Γηραιά Ήπειρο.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ρητορική περί «ληστείας» αποκτά ευρύτερη σημασία. Δεν αφορά μόνο τη Ρωσία αλλά τη συνολική εικόνα της Ευρώπης ως αξιόπιστου οικονομικού και θεσμικού πόλου.
Οι Βρυξέλλες σε μαραθώνιο συμβιβασμών
Την ίδια στιγμή, στις Βρυξέλλες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούσαν να ισορροπήσουν ανάμεσα στην πολιτική ανάγκη στήριξης της Ουκρανίας και στον φόβο ενός θεσμικού αδιεξόδου.
Μετά από 17 ώρες σκληρών διαπραγματεύσεων, η λύση που επελέγη ήταν ένα διετές άτοκο δάνειο 90 δισ. ευρώ, με εγγύηση τον προϋπολογισμό της ΕΕ και χωρίς άμεση χρήση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων. Πρόκειται για έναν συμβιβασμό που δείχνει ενότητα προς τα έξω, αλλά αποκαλύπτει εσωτερικές ρωγμές.
Το δάνειο θα χρηματοδοτηθεί μέσω δανεισμού της ΕΕ από τις κεφαλαιαγορές και παρουσιάζεται ως καινοτόμο εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στο μέλλον. Ωστόσο, η σύνδεση της αποπληρωμής του με πιθανές ρωσικές αποζημιώσεις μεταθέτει το πρόβλημα στο αύριο. Αν αυτές δεν καταβληθούν ποτέ, το ενδεχόμενο χρήσης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων επανέρχεται δριμύτερο.
Η απόφαση δεν ήταν καθολική. Ουγγαρία, Σλοβακία και Τσεχία έμειναν δεν θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, με τον Βίκτορ Όρμπαν να προειδοποιεί ότι πρόκειται για «χαμένα χρήματα» που φέρνουν την Ευρώπη πιο κοντά στον πόλεμο. Από την άλλη πλευρά, η πλειοψηφία των Ευρωπαίων ηγετών πανηγυρίζει για την αποφυγή του «χάους» και της θεσμικής σύγκρουσης.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν επιχειρεί να αντιστρέψει τους ρόλους παρουσιάζοντας τη Ρωσία όχι ως επιτιθέμενη δύναμη, αλλά ως θύμα οικονομικής αυθαιρεσίας. Την ίδια ώρα, η ΕΕ προσπαθεί να εμφανιστεί ως υπερασπιστής της διεθνούς τάξης, χωρίς να παραβιάσει τους ίδιους της τους κανόνες.
Επιπρόσθετα, ο Πρόεδρος της Ρωσίας εμφανίζει τη χώρα του έτοιμη για μια συμφωνία ειρήνης, εφόσον αυτή ανταποκρίνεται στους στόχους της. Ως εκ τούτου, προσθέτει ότι η μπάλα είναι στο γήπεδο της Ουκρανίας και της Δύσης για να τερματιστεί ο πόλεμος. Ωστόσο καταγγέλλει το Κίεβο ότι δεν είναι έτοιμο για ειρήνη, προσθέτοντας ότι δεν προτίθεται να συζητήσει για εδαφικές παραχωρήσεις.
