Κίριλ Ντμίτριεφ: Ο «αδίστακτα φιλόδοξος» του Κρεμλίνου πίσω από το σχέδιο για την Ουκρανία

Ο επικεφαλής του ρωσικού κρατικού επενδυτικού ταμείου, με τις αμερικανικές γνώσεις και σπουδές στο Χάρβαρντ, επιβιβάστηκε σε αεροπλάνο για τη Φλόριντα στα τέλη Οκτωβρίου, όπου συναντήθηκε με τον Στιβ Γουίτκοφ, τον κατασκευαστή ακινήτων και ανεξάρτητος απεσταλμένο του Τραμπ στην Ουκρανία.

Οι δύο άνδρες, όπως αναφέρει ο Guardian χωρίς κανένας από τους οποίους να έχει πραγματική διπλωματική εμπειρία, άρχισαν να συντάσσουν ένα σχέδιο που θα επέβαλε δρακόντειους όρους στην Ουκρανία και θα έδινε ευρεία κυριαρχία στη Μόσχα.

Στο προσκήνιο ξανά ο «αδίστακτα φιλόδοξος»

Το σχέδιο, το οποίο δημοσιοποιήθηκε την Τετάρτη, έφερε τον Ντμίτριεφ ξανά στο παγκόσμιο προσκήνιο – μια θέση που, όπως λένε όσοι τον έχουν συναντήσει τα τελευταία χρόνια, λαχταρούσε από καιρό.

«Ο Ντμίτριεφ έχει εμμονή να θεωρείται σημαντικός», είπε μια πηγή που τον γνωρίζει από την επιχειρηματική σκηνή της Μόσχας στα τέλη της δεκαετίας του 2000. «Είναι αδίστακτα φιλόδοξος», πρόσθεσε, περιγράφοντάς τον ως «πολύ ρηχό σαν άνθρωπο, αλλά εξαιρετικός στο να πουλάει τον εαυτό του».

«Προσποιήσου μέχρι να τα καταφέρεις» με αυτό το μότο πορευόταν ο Ντμίτριεφ, είπε η πηγή προσθέτοντας ότι «αντικειμενικά, έχει φτάσει πολύ μακριά».

Μπορεί να αποτελεί έκπληξη για ορισμένους το γεγονός ότι ένας από τους πιο επιθετικούς πρωταθλητές της Μόσχας γεννήθηκε στην Ουκρανία της σοβιετικής εποχής. Γιος διακεκριμένων επιστημόνων, ο Ντμίτριεφ μεγάλωσε και σπούδασε στο Λύκειο Νο 145 του Κιέβου, ένα ανταγωνιστικό σχολείο μαθηματικών και φυσικής για την ουκρανική ελίτ, όπου εντυπωσίασε τους φίλους του ως εργατικός μαθητής που ήταν εμμονικός με τις ΗΠΑ.

«Ήταν αρκετά αλαζόνας… αλλά πολύ συστηματικός, και αν ήθελε να πετύχει κάτι, δούλευε πάνω σε αυτό», δήλωσε ο Βολοντίμιρ Άριεφ, ο οποίος ήταν την ίδια χρονιά με τον Ντμίτριεφ και τώρα είναι Ουκρανός βουλευτής.

Σε ηλικία 15 ετών, ο Ντμίτριεφ επιλέχθηκε από το σχολείο του για ένα ταξίδι στις ΗΠΑ – μια εμπειρία που, σύμφωνα με τον Άριεφ, τον γοήτευσε ακόμα περισσότερο.

Αργότερα εγγράφηκε στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και ακολούθησε ένα πρόγραμμα MBA στο Χάρβαρντ.

Μετά την McKinsey και την Goldman Sachs, η πραγματική επιχειρηματική του επιτυχία δεν ήρθε από τη Μόσχα ή τη Νέα Υόρκη, αλλά από το Κίεβο. Από το 2007 έως το 2011, διηύθυνε την Icon Private Equity, ένα ουκρανικό fund που διαχειριζόταν περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου ανήκε στον ολιγάρχη Βίκτορ Πίντσουκ, γαμπρό του πρώην προέδρου της Ουκρανίας Λεονίντ Κούτσμα.

Ο Πίντσουκ τον σύστησε στον Βλαντιμίρ Ντμίτριεφ (συνωνυμία), τότε επικεφαλής της ρωσικής κρατικής αναπτυξιακής εταιρείας VEB, σύμφωνα με μια καλά ενημερωμένη πηγή στη Μόσχα.

Μαζί, οι δύο Ντμίτριεφ έπεισαν το Κρεμλίνο να λανσάρει το ρωσικό ταμείο ξένων επενδύσεων (RDIF) που θα προσέλκυε αμερικανικά, ευρωπαϊκά και κεφάλαια του Κόλπου στη Ρωσία, όπου διαχειριζόταν 10 δισ. δολ..

Τελικά, ο γλυκομίλητος Ντμίτριεφ έγινε βασικό μέλος του Νταβός, του Ριάντ και των παγκόσμιων επενδυτών, μεταβαίνοντας από συζητήσεις για την τεχνητή νοημοσύνη σε διακριτικές διμερείς συναντήσεις με κρατικά κεφάλαια.

Περίπου την ίδια εποχή οι προσωπικές σχέσεις του Ντμίτριεφ με το Κρεμλίνο άρχισαν να γίνονται στενότερες. Η σύζυγός του, Ναταλία Πόποβα, ανέπτυξε μια στενή προσωπική και επαγγελματική σχέση με τη μικρότερη κόρη του Πούτιν, Κατερίνα Τιχόνοβα ενώ μια έρευνα από το ρωσικό μέσο ενημέρωσης Insider κατέληξε με στενούς δεσμούς μεταξύ του Ντμίτριεφ και των υπηρεσιών ασφαλείας της Ρωσίας.

«Απέκτησε εξαιρετική αυτοπεποίθηση και έγινε ακόμη πομπώδης», είπε η πηγή που γνώριζε τον Ντμίτριεφ εκείνη την εποχή.

Ωστόσο, οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 δυσκόλεψαν τον Ντμίτριεφ να «πουλήσει» τη Μόσχα στο εξωτερικό, αλλά διαισθάνθηκε ένα παράθυρο με την πρώτη εκλογή του Τραμπ το 2016. Ένας πρώην συνάδελφος στο RDIF είπε ότι ο Ντμίτριεφ διέταξε γρήγορα το ταμείο να δημοσιεύσει μια δήλωση το πρωί μετά τη νίκη του Τραμπ, σηματοδοτώντας την υποστήριξή του προς τον επερχόμενο πρόεδρο.

«Σανίδα σωτηρίας» η κυβέρνηση Τραμπ

Έκθεση του Ρόμπερτ Μιούλερ σχετικά με τη ρωσική παρέμβαση στις αμερικανικές εκλογές του 2016 διαπίστωσε ότι ο Ντμίτριεφ αξιοποίησε το δίκτυό του στα ΗΑΕ, το οποίο προήλθε από έναν από τους κύριους επενδυτές του RDIF, για να χτίσει ένα παρασκήνιο με την πρώτη κυβέρνηση Τραμπ.

Μετά την ολοκληρωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, ο Ντμίτριεφ τέθηκε υπό κυρώσεις από την Ουάσινγκτον. Αλλά η επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία του έδωσε ακόμα μια σανίδα σωτηρίας.

Ο Ντμίτριεφ άρχισε γρήγορα να στέλνει σήματα στον Λευκό Οίκο ότι υπήρχαν κέρδη από οποιαδήποτε τελική ειρηνευτική συμφωνία, διαφημίζοντας την προοπτική συμβάσεων πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Αρκτική και σε άλλους τομείς συνεργασίας ΗΠΑ-Ρωσίας – ένα ισχυρό κίνητρο για μια κυβέρνηση που έχει εμμονή με τις επιχειρήσεις.

Ξεκίνησε συγκεκριμένα να καλλιεργήσει μια σχέση με τον Γουίτκοφ, τον έμπιστο φίλο και μακροχρόνιο επιχειρηματικό συνεργάτη του Τραμπ, βασιζόμενος σε μεγάλο βαθμό στον ενθουσιασμό του μεγιστάνα των ακινήτων για τη σύναψη συμφωνιών.

Μετά την ολοκληρωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, ο Ντμίτριεφ τέθηκε σε καθεστώς κυρώσεων από την Ουάσινγκτον. Αλλά η επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία του έδωσε μια άλλη σανίδα σωτηρίας.

Χτίζοντας σχέσεις με τον Τραμπ

Ο Ντμίτριεφ άρχισε γρήγορα να στέλνει μηνύματα στον Λευκό Οίκο ότι υπήρχαν κέρδη από οποιαδήποτε τελική ειρηνευτική συμφωνία, διαφημίζοντας την προοπτική συμβάσεων πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Αρκτική και σε άλλους τομείς συνεργασίας ΗΠΑ-Ρωσίας – ένα ισχυρό κίνητρο για μια κυβέρνηση που έχει εμμονή με τις επιχειρήσεις.

Ξεκίνησε συγκεκριμένα να καλλιεργήσει μια σχέση με τον Γουίτκοφ, τον έμπιστο φίλο και μακροχρόνιο επιχειρηματικό συνεργάτη του Τραμπ, βασιζόμενος σε μεγάλο βαθμό στον ενθουσιασμό του μεγιστάνα των ακινήτων για τη σύναψη συμφωνιών.

Αλλά ο Ντμίτριεφ δεν έχει περιοριστεί στον Γουίτκοφ. Μεγάλο μέρος της δημόσιας δραστηριότητάς του φαίνεται πλέον να επικεντρώνεται στην προσέλκυση άλλων εξέχοντων προσωπικοτήτων του Maga και στην ενίσχυση των επιχειρημάτων της ακροδεξιάς στις ΗΠΑ, ενώ δημοσιεύει καθημερινά άρθρα στο «Χ» για την «κρίση μετανάστευσης» στην Ευρώπη.

Η ουκρανική καταγωγή του δεν στάθηκε εμπόδιο στην άνοδό του.

«Ο Ντμίτριεφ επέλεξε το μέρος του Πούτιν», δήλωσε ο Αρίεφ, ο Ουκρανός βουλευτής, προσθέτοντας ότι οι περισσότεροι φίλοι από την παιδική ηλικία είχαν προ πολλού διακόψει την επαφή μαζί του. Ο στενότερος συμμαθητής του Ντμίτριεφ έγινε στρατιώτης στον ουκρανικό στρατό και τραυματίστηκε πρόσφατα σε μάχη, πρόσθεσε ο Αρίεφ.

Πηγή που γνώριζε τον Ντμίτριεφ στη Μόσχα τη δεκαετία του 2010 είπε ότι σχεδόν ποτέ δεν μιλούσε για τον τόπο γέννησής του. «Δεν είχε κανένα πραγματικό ενδιαφέρον για την Ουκρανία. Η προσοχή του ήταν πάντα στραμμένη στη Μόσχα», είπαν.

«Πολύ χρήσιμος για τον Πούτιν»

Ωστόσο, παρά την έντονη αφοσίωσή του στον Πούτιν, η ραγδαία άνοδος του Ντμίτριεφ έχει αναστατώσει το γερασμένο κατεστημένο της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας.

Άλλη πηγή κοντά στο Κρεμλίνο δήλωσε ότι είχαν προσφερθεί να βοηθήσουν τον Ντμίτριεφ στην προσέγγιση των Αμερικανών και στη χάραξη μιας πιθανής πορείας για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία – βοήθεια την οποία ο Ντμίτριεφ αρνήθηκε κατηγορηματικά.

«Θα μπορούσε πραγματικά να του χρειαστούν μερικές συμβουλές για τις εξωτερικές σχέσεις, επειδή ο ίδιος μου παραδέχτηκε ότι δεν είναι ειδικός σε αυτό. Αλλά αποφάσισε να το κάνει μόνος του», είπε η πηγή.

Η σχέση του Ντμίτριεφ με τον Σεργκέι Λαβρόφ, τον επί μακρόν υπουργό Εξωτερικών, είναι γνωστό πως είναι κακή. Η ρήξη μεταξύ τους αποτελεί πλέον κοινό μυστικό στη Μόσχα και κατά καιρούς έχει βγει στο φως.

Ο Λαβρόφ και ο Ντμίτριεφ συγκρούστηκαν τον περασμένο Φεβρουάριο κατά τη διάρκεια ειρηνευτικών συνομιλιών στο Ριάντ με τις ΗΠΑ, όταν ο υπουργός Εξωτερικών προσπάθησε να τον αποκλείσει αφαιρώντας την καρέκλα που του είχε δοθεί, σύμφωνα με δύο άτομα που περιέγραψαν ξεχωριστά το επεισόδιο. Ο Ντμίτριεφ τελικά συμμετείχε στη συνάντηση μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πούτιν.

«Ο Ντμίτριεφ έχει κάνει εχθρούς στη Ρωσία. Αλλά αυτή τη στιγμή, είναι άτρωτος επειδή αποδεικνύεται πολύ χρήσιμος για τον Πούτιν», δήλωσε η πηγή κοντά στο Κρεμλίνο.