Οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα εμφανίζονται εξοικειωμένοι και «επιφυλακτικά αισιόδοξοι» για την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά οι οργανισμοί τους μένουν πίσω, εγκλωβισμένοι σε στρατηγική ασάφεια και παθητική ηγεσία. Αυτή την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αντίφαση εντοπίζει πρόσφατη έρευνα της Krataion Consulting, ένα από τα βασικά συμπεράσματα της οποίας είναι πως οι επικεφαλής των ελληνικών επιχειρήσεων θα πρέπει να ασχοληθούν περισσότερο με το ΑΙ και τη διατύπωση μίας σαφούς στρατηγικής για το πως θα το αξιοποιήσουν.
Στην έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Ιούλιο σε δείγμα 600 εργαζομένων, το 82% δήλωσε ότι δεν υπάρχει σαφής στρατηγική για την τεχνητή νοημοσύνη στον οργανισμό τους, ενώ μόνο το 9% πιστεύει ότι η ηγεσία τους τη θεωρεί κορυφαία προτεραιότητα. Σύμφωνα με την Krataion Consulting, το μήνυμα είναι ότι χωρίς ενεργή ηγεσία και στοχευμένη εκπαίδευση, το ΑΙ δεν θα μπορέσει να αξιοποιηθεί πλήρως στην ελληνική πραγματικότητα.
Ο ανθρώπινος παράγοντας
Η έρευνα καταγράφει ότι πάνω από το 71% των εργαζομένων βλέπει θετικά ή «επιφυλακτικά» θετικά την τεχνητή νοημοσύνη. Την αντιλαμβάνονται κυρίως ως εργαλείο που διευκολύνει την καθημερινότητα, από την απλοποίηση εργασιών έως τη βελτίωση της αποδοτικότητας.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει η Krataion Consulting, κάτω από αυτή την αισιοδοξία κρύβεται έντονη ανησυχία. Το 45% φοβάται ότι το ΑΙ θα οδηγήσει σε επαγγελματικό εκτοπισμό, ενώ ένας στους τρεις εργαζόμενους δηλώνει ότι ο μεγαλύτερος φραγμός στην υιοθέτησή της είναι ο φόβος απώλειας θέσεων εργασίας. Κάτι που σημαίνει, πρακτικά, ότι θα πρέπει η ηγεσία να αναλάβει δράση, να εμπνεύσει εμπιστοσύνη, να εξηγήσει τα «γιατί» και τα «πώς», και να προσφέρει σιγουριά σε μια εποχή ριζοσπαστικής αλλαγής.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα είναι ότι η Generation Z, παρότι πιο εξοικειωμένη και «γηγενής» χρήστης της τεχνολογίας, εμφανίζεται πιο φοβισμένη για τις συνέπειες του ΑΙ στην καριέρα της. Οι νέοι δηλώνουν ενθουσιασμένοι με τις δυνατότητες της τεχνολογίας, αλλά ταυτόχρονα νιώθουν εκτεθειμένοι, γιατί δεν βλέπουν από την ηγεσία τους ένα σαφές σχέδιο.
Οι Millennials, αντίθετα, είναι πιο αισιόδοξοι. Βλέπουν την τεχνητή νοημοσύνη ως εργαλείο εξέλιξης και ανάπτυξης δεξιοτήτων, αλλά εκφράζουν έντονη απογοήτευση για την οργανωσιακή αδράνεια. Η Generation X, έχοντας ζήσει πολλά «κύματα τεχνολογικών αλλαγών», παραμένει σκεπτικιστική και εστιάζει στα οργανωτικά εμπόδια.
Έλλειψη στρατηγικής
Σύμφωνα με την Krataion Consulting, το πιο ανησυχητικό στοιχείο είναι η έλλειψη στρατηγικής. Σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι (43,8%) δηλώνουν ότι η εταιρεία τους δεν έχει καθόλου στρατηγική για το ΑΙ, ενώ ένα ακόμη 38% μιλά για την «ψευδαίσθηση στρατηγικής» – πολλές συζητήσεις, αλλά καμία πράξη.
Μόνο το 11% των εργαζομένων θεωρεί ότι ο οργανισμός τους έχει ένα ξεκάθαρο πλάνο. Αυτό το κενό δημιουργεί αβεβαιότητα, αποθαρρύνει την υιοθέτηση και ενισχύει τους φόβους που ήδη υπάρχουν επισημαίνει η Krataion Consulting.
Επίσης, η έρευνα εισάγει τον όρο «Χλιαρός (Παθητικός) και Ασαφής Ηγέτης» για να περιγράψει το κυρίαρχο στυλ ηγεσίας στην Ελλάδα απέναντι στην τεχνητή νοημοσύνη. Πρόκειται για ηγέτες που αναφέρονται συχνά στην τεχνητή νοημοσύνη, χρησιμοποιούν buzzwords και επιδεικνύουν μια φαινομενική στήριξη, αλλά στην πραγματικότητα δεν προχωρούν σε καμία ουσιαστική δράση.
Όπως σημειώνουν τα στελέχη της Krataion Consulting, αυτή η παθητική αποδοχή είναι πιο επικίνδυνη ακόμη και από την ανοιχτή αντίσταση, γιατί αφήνει τους εργαζόμενους σε σύγχυση. Δεν ξέρουν αν πρέπει να προετοιμαστούν, να επενδύσουν δεξιότητες ή να αγνοήσουν το θέμα. Μόνο το 9,3% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι κορυφαία προτεραιότητα της ηγεσίας τους. Αντίθετα, το 34,2% δηλώνει ότι η διοίκηση δεν ασχολείται καθόλου με την τεχνολογία αυτή.
Ανάγκη για εκπαίδευση
Μέσα σε όλο αυτό το κλίμα ανασφάλειας, οι εργαζόμενοι, σύμφωνα με την Krataion Consulting, ζητούν κάτι πολύ απλό: εκπαίδευση και εργαλεία. Το 37,5% αναφέρει την έλλειψη γνώσης και εκπαίδευσης ως το μεγαλύτερο εμπόδιο ενώ μόνο το 5,7% έχει λάβει εκτενή κατάρτιση. Το 35,2% δηλώνει ότι ο οργανισμός του δεν έχει κανένα σχέδιο εκπαίδευσης για την τεχνητή νοημοσύνη
Όταν ρωτήθηκαν τι θα τους βοηθούσε περισσότερο, το 21,8% ζήτησε επίσημες εκπαιδεύσεις και workshops (21,8%) και το 21,2% πρόσβαση σε εργαλεία και δυνατότητα πειραματισμού (21,2%). Όπερ σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι δεν ζητούν περίπλοκες στρατηγικές ούτε ακριβά συστήματα αλλά να μάθουν, να δοκιμάσουν και να ενδυναμωθούν.
Παρά τα εμπόδια, η πλειοψηφία των εργαζομένων (54,8%) πιστεύει ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα λειτουργήσει ως εργαλείο εξέλιξης και όχι απειλή. Βλέπουν τα οφέλη σε τομείς όπως η αυτοματοποίηση διαδικασιών, η βελτίωση της αποδοτικότητας και η εμπειρία του πελάτη. Όμως, για να μετατραπεί αυτή η επιφυλακτική αισιοδοξία σε πραγματική καινοτομία, χρειάζονται δύο πράγματα, σύμφωνα με την Krataion Consulting. Το πρώτο είναι ηγεσία που χαράσσει πορεία, επικοινωνεί όραμα και αναλαμβάνει δράση. Το δεύτερο είναι εκπαίδευση που ενδυναμώνει τους εργαζόμενους να εμπιστευτούν την τεχνολογία και να την αξιοποιήσουν στην πράξη.
