Την τελευταία εβδομάδα ο διπλωματικός πυρετός χτύπησε «κόκκινο». Στην αρχή της εβδομάδας, η Ευρώπη δήλωσε σύσσωμη πως καταγράφεται πρόοδος στις συνομιλίες, η Ουκρανία είχε πάρει τα νέα όπλα από τις ΗΠΑ και φαινόταν ενισχυμένη. Εκείνη τη στιγμή οι ΗΠΑ διέρρευσαν ένα προσχέδιο 28 σημείων, το οποίο φαινόταν να έχει την έγκριση από τη Μόσχα και έπιασε εξαπίνης, τόσο το Κίεβο, όσο και την Ευρώπη.
Μετά από έντονες διαβουλεύσεις, οι ΗΠΑ και η Ουκρανία συμφώνησαν σε ένα νέο σχέδιο 19 σημείων, που όπως αναφέρει στο CNNi,ο Jeffrey Edmonds, πρώην διευθυντής στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας, υπάρχουν σημεία που η Ρωσία δεν θα συμφωνήσει.
Ενισχυμένη η παρουσία της Ουκρανίας στο μέτωπο
Πριν διαρρεύσει το αμερικανικό σχέδιο, το Κίεβο έστελνε σήματα ενίσχυσης:
– Παραδέχτηκε δημόσια τη χρήση αμερικανικών ATACMS σε ρωσικούς στόχους.
– Οι ΗΠΑ ενεργοποίησαν νέες σκληρές κυρώσεις σε ρωσικούς ενεργειακούς κολοσσούς.
– Υπογράφηκε η αναβάθμιση των ουκρανικών συστημάτων Patriot.
Ο συνδυασμός αυτών έδινε εντύπωση ότι η Ουκρανία πλέον είχε το διπλωματικό και στρατιωτικό momentum.
Ουκρανός στρατιώτης περπατάει δίπλα από κατεστραμμένα κτήρια στο Ποκρόφσκ
(AP Photo/Michael Shtekel, File)
Η ευρωπαϊκή σταθερότητα
Σε πολιτικό επίπεδο, η Ευρώπη έδειχνε αποφασισμένη:
– Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς τόνιζε ότι καμία εδαφική παραχώρηση δεν πρέπει να επιβληθεί στο Κίεβο.
– Ο Κιρ Στάρμερ έλεγε πως «η δουλειά συνεχίζεται».
– Εσθονία, Λετονία και Σουηδία ζητούσαν πιο σκληρή πίεση στον Πούτιν και υπενθύμιζαν τη ρωσική ευθύνη για τους νέους θανάτους στο Χάρκιβ.
Κι όμως, όλο αυτό το επικοινωνιακό μέτωπο δεν είχε κοινή στρατηγική για το πώς τελειώνει ο πόλεμος.
Το αμερικανικό σχέδιο των 28 σημείων
Όταν αποκαλύφθηκε το προσχέδιο των 28 σημείων, προκάλεσε σοβαρά προβλήματα:
Περιείχε αναφορές που θα μπορούσαν να ερμηνευτούν ως έμμεση απαίτηση ουκρανικής εδαφικής υποχώρησης – κάτι που ούτε το Κίεβο ούτε οι Ευρωπαίοι περίμεναν να ακούσουν από την Ουάσινγκτον.
Ο πρώην διευθυντής για τη Ρωσία στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Jeffrey Edmonds, εξήγησε στο CNNi γιατί αυτό το σχέδιο δημιουργούσε προβλήματα πριν καν συζητηθεί:
– «Υπάρχουν σημεία που οι Ρώσοι σίγουρα δεν θα δεχτούν», είπε.
– «Υπάρχουν και σημεία που δεν θα δεχτούν οι Ουκρανοί».
– «Οι Ρώσοι δεν έχουν κανένα κίνητρο να συμφωνήσουν — μόνο να κερδίσουν χρόνο».
Ο Edmonds ήταν σαφής: για να οδηγηθεί η Μόσχα σε πραγματική διαπραγμάτευση, πρέπει να αλλάξει ο υπολογισμός του Κρεμλίνου για το αν μπορεί να πετύχει τους στόχους του στην Ουκρανία. Και παρότι οι ουκρανικές θέσεις στο μέτωπο «δεν είναι καλές», όπως είπε, «δεν είναι έτοιμοι να καταρρεύσουν».
Ο απεσταλμένος του προέδρου των ΗΠΑ Steve Witkoff (L) και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Marco Rubio (R) στην αρχή των συνομιλιών με την ουκρανική αντιπροσωπεία στην αποστολή των ΗΠΑ στη Γενεύη.
EPA/MARTIAL TREZZINI
Η μετάβαση στο σχέδιο των 19 σημείων
Σύμφωνα με Ουκρανούς διαπραγματευτές που επικαλείται το Skynews, το αρχικό κείμενο «πλέον δεν υπάρχει». Το νέο σχέδιο των 19 σημείων έχει τρεις κρίσιμες διαφοροποιήσεις:
1. Παύση των εχθροπραξιών χωρίς άμεσες εδαφικές παραχωρήσεις
Η συζήτηση για τα σύνορα μεταφέρεται για αργότερα.
→ Στο αρχικό σχέδιο προβλεπόταν απόσυρση Ουκρανών από σημεία που ελέγχουν σήμερα.
2. Ρητές εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ
Με λογική «τύπου ΝΑΤΟ».
→ Στο προηγούμενο σχέδιο οι εγγυήσεις ήταν ασαφείς.
3. Μεγαλύτερος ουκρανικός στρατός εν καιρώ ειρήνης
Όριο: 800.000 άνδρες.
→ Στο αρχικό ήταν 600.000, κάτι που το Κίεβο θεώρησε επικίνδυνο.
Το νέο σχέδιο είναι πολιτικά λιγότερο προβληματικό, αλλά παραμένει διπλωματικά εύθραυστο.
